شناسایی مناطق احتمالی تغذیه آب‌های زیرزمینی به روش تجزیه و تحلیل چند معیاره مبتنی بر GIS (مطالعه موردی: دشت دزفول – اندیمشک)

Abstract

آب­های زیرزمینی یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی حیاتی است که از نظر کمی و کیفی متغیر است. افزایش شهرنشینی و جمعیت توسعه کشاورزی، فشار زیادی بر کیفیت و کمیت منابع آب زیرزمینی وارد می­کند. بنابراین احیا و بهره­برداری بهینه متناسب با توان آبخوان­ها یکی از روش­های حل چالش­های ناشی از کمبود منابع آب به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است. سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقش مهمی در آماده‌سازی لایه­های موضوعی مختلف برای دستیابی به مناطق بالقوه تغذیه آب زیرزمینی ایفا می­کند. در این تحقیق برای شناخت پهنه­های مناسب تغذیه مصنوعی آب­های زیرزمینی در دشت دزفول-اندیمشک از دو روش AHP و TOPSIS استفاده گردید. معیارهای مورد نظر در این تحقیق شامل ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، لیتولوژی، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه و کاربری اراضی می­باشد. پس از تهیه نقشه‌های لازم و هم‌پوشانی آن‌ها در نرم‌افزار GIS لایه‌ها بررسی و مکان‌های مناسب تعیین گردید. طبق نتایج به‌دست آمده مناطق شمالی و مرکزی با توجه به معیارها مکان مناسب‌تری برای تغذیه مصنوعی هستند. برای مقایسه این دو روش درصد مساحت­هایی را که هر کدام از آن‌ها در دسته‌های عالی، خوب، متوسط و ضعیف در برمی‌گیرند محاسبه گردید. برای روش AHP به‌ترتیب9/83، 30/53، 30/15و 29/49 درصد و برای روش TOPSIS به‌ترتیب 20/31، 28/47، 27/48 و 23/74 درصد به‌دست آمد.

Keywords

• ahp؛ topsis
• تغذیه مصنوعی آب‌های زیرزمینی