ارائه چارچوبی برای گزارشگری یکپارچه در صنعت بانکداری ایران

Abstract

بحران‌های مالی جهانی طی دوره‌های مختلف، انتقادهای زیادی را از گزارشگری سنتی- به‌دلیل عدم افشای اطلاعات کافی- به‌همراه داشته است. با پیشرفت فناوری و بروز نیازهای نوظهور؛ جامعه، مدیران و ذینفعان به اهمیت گزارشگری غیرمالی در کنار گزارشگری مالی پی برده­اند. با توجه به اهمیت بانک‌ها در اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی، گزارشگری یکپارچه با ادغام اطلاعات مالی و غیرمالی (زیست محیطی، اجتماعی، راهبری، اقتصادی و غیره) در یک سند واحد، کیفیت گزارشگری را بهبود بخشیده و چشم­اندازهای بانک را برای خلق ارزش مشخص می­سازد. هدف از این پژوهش شناسایی شاخص­های گزارشگری یکپارچه در صنعت بانکداری ایران است. در همین راستا پس از مطالعه ادبیات و پیشینه گزارشگری یکپارچه، گزارش سالانه 27 بانک خارجی (مربوط به سال 2022) مورد مطالعه قرار گرفت و سپس از طریق مصاحبه با خبرگان و تحلیل محتوای مطالب، چارچوب اولیه شامل 8 مؤلفه اصلی و 47 شاخص کلی تدوین گردید. در ادامه با بهره‌گیری از پرسش‌نامه، روش دلفی فازی و روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) شاخص‌های کلّی، رتبه‌بندی و تأیید شد. در نهایت به‌منظور شناسایی حداکثری شاخص­ها، با استفاده از مؤلفه­ها و شاخص­های استخراج شده، نظر خبرگان بانکی و بررسی قوانین و مقررات، چارچوب نهایی گزارشگری یکپارچه برای صنعت بانکداری ایران شامل 8 مؤلفه، 47 شاخص کلی و 172 شاخص جزئی تدوین گردید. این چارچوب می­تواند از سوی نهادهای قانونگذار و ناظر جهت تدوین استانداردها و الزامات گزارشگری به کار گرفته شود. همچنین بانک‌ها می­توانند به منظور شفاف‌سازی و افشای اطلاعات فراتر از الزامات آن را به‌کار گیرند.

Keywords

• گزارشگری یکپارچه
• صنعت بانکداری
• خلق ارزش
• دلفی فازی
• شاخص