Analysis of Islamic Value- and Content-based Variables in Contemporary Iranian Housing Architecture

Abstract

مسکن به‌عنوان یکی از نیازها و هسته‌های اولیۀ اجتماعی، بازتاب شیوۀ تفکر و زندگی؛ سطح فرهنگ، شرایط اجتماعی و اقتصادی بشر در زمان‌های مختلف مورد توجه بوده است. اصلی‌ترین معضل بشر امروز، در زمینه‌های مختلف و به‌ویژه هنر و معماری بحران معنویت و قطع ارتباط با عالم بالاست. در ایران، ضرورت طرح این مسئله را می‌توان با ملاحظۀ وضع نابسامان کنونی معماری در ایران دریافت این وضعیت ناشی از تهاجم سبک‌های مختلف معماری جهان به کشور ما و درعین‌حال عدم درک صحیح از معماری و چگونه معماری‌کردن در بین طراحان ایرانی است. در این پژوهش، هدف اصلی بررسی برخی از اصول اساسی که اسلام برای جامعه مسلمانان و زندگی آن‌ها تنظیم کرده است تا با رسیدن به این شناخت بتوانیم چگونگی نمود آن ارزش‌های اجتماعی اسلام را در ساختار محیط‌هایی (مسکن) آدمی در آن‌ها زندگی می کند را به‌دست آورد. بنابراین سعی شده است با توجه به هدف اصلی از اﺑﻌﺎد ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن (اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ، ﻋﻤﻠﮑﺮدی، روانﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، اﻟﮕﻮﺳﺎزی) مطالعات انجام شود. در راستای دستیابی به ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﻠﻖ ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺴﮑﻦ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻈﺎم ﻣﻌﺮﻓﺘﯽ اﺳﻼم در دوران ﻣﻌﺎﺻﺮ، در گام اول با روش تحقیقی توصیفی و تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی به کمک منابع درجه اول دینی (قرآن مجید)، به استخراج مفاهیم دینی و سپس تخصصی‌کردن مفاهیم، مطابق با مبانی نظری پژوهش پرداختیم. در مرحلۀ بعد به ارزشیابی و اولویت‌بندی شاخص‌های ارائه شده و به نتیجه رسیدیم که آسایش و تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی دارای اهمیت بالایی می‌باشد.اهداف پژوهش:بررسی مسائل اصلی معماری مسکونی در ایران وارتباط آن با ساحت معنوی و نظام ارزش‌های اسلامی.بررسی اثر نهادینه‌سازی ارزش‌های اسلامی (در طراحان و مخاطبان).سؤالات پژوهش: فقدان ساحت معنوی و نظام ارزشی چه تأثیری در معماری معاصر ایران داشته است؟آیا نهادینه‌سازی ارزش‌های اسلامی (در طراحان و مخاطبان) بر تجلی ارزش‌های معنوی کیفیت مطلوب از معماری مسکونی معاصر در ایران تأثیر دارد؟