Ankara Medical Journal (Mar 2019)
Türkiye'de Emzirmenin Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları: Programı Geliştirmek İçin Sistematik Bir Yaklaşım
Abstract
Amaç: Türkiye’de Emzirmenin Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları Programı (BDSK), 1991 yılında Sağlık Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) işbirliği ile başlatılmıştır. 2002’den beri Program hastanelerden birinci basamak sağlık hizmetlerine ve toplum düzeyine ilerlemiştir. Bu yazıda, mevcut durumu değerlendirmek ve Programı canlandırmak için geliştirilen yeni stratejileri sunmak ve böylece Programın ilerlemesine katkı sağlamak hedeflenmektedir. Materyal ve Metot: Sağlık kuruluşları ve illere ait tüm veriler, Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı’nın veri tabanından alınmıştır. Paydaş kurumlarla ve tüm bebek dostu savunucuları ile Ulusal Emzirme Komitesi Toplantısında ve Ulusal Emzirme Sempozyumunda Program hakkında tartışmalar gerçekleştirilmiş ve ardından çalışma grubu tarafından Programın SWOT (güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar, tehditler) analizi yapılmıştır. Sonrasında bu analiz sonuçları kullanılarak yeni stratejiler ve yol haritası belirlenmiştir. Bulgular: Bebek dostu hastanelerin güncel sayısı 2017 yılı sonu itibariyle 1051’e (tüm hastanelerin %69,42’si) ulaşmıştır. Bu hastanelerin 46’sı kadın doğum hastanesi statüsündedir ve %93,50’si 2017 yılı sonu itibariyle bebek dostu olarak onaylanmıştır. 2008 ve 2017 yılları arasında önceden bebek dostu unvanı almış olan hastanelerin 120’si (%11,42) yeniden değerlendirilmiştir. 2002 ve 2013 yılları arasında 81 ilin tamamı bebek dostu unvanı almıştır. 2008 yılından itibaren 81 ilin 61’i Bebek Dostu İl unvanını Altın Bebek Dostu İl olarak geliştirmiş ve Aile Hekimliği Birimlerinin %95’i bebek dostu unvanı almıştır. SWOT analizi sonuçlarına göre programın en güçlü yönü BDSK’nın devlet tarafından güçlü bir şekilde tanınması ve desteklenmesi olarak belirlenmiştir. Sağlık kuruluşlarında bebek dostu standartların sürdürülmesinde yaşanan güçlükler ve bebek dostu unvanı alan hastanelerin yeterince yeniden değerlendirilememesi çalışma grubu tarafından programın en zayıf yönleri olarak değerlendirilmiştir. Sonuç: Emzirmeyi etkili bir şekilde korumak, teşvik etmek ve desteklemek, ulusal ve küresel emzirme hedeflerine erişmek için girişimlerin sağlık politikaları, sağlık sistemleri, ev, aile, toplum gibi bir dizi ortamın kombinasyonunu kapsayacak şekilde planlanması gereklidir.
Keywords
