Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Jun 2024)
SOSYAL BİLİMLERDE TOPLUMSAL KANAAT, EĞİLİM VE BEKLENTİYİ ÇÖZÜMLEYİCİ BİR TEKNİK OLARAK ÖLÇEK GELİŞTİRME
Abstract
ÖZ:Sosyal bilimler ekseninde, bilimsel yöntemler kullanarak ölçme aracı geliştirmenin önemi her geçen gün daha fazla artmaktadır. Çünkü ancak geçerli, güvenilir ve kullanılabilir ölçme ve değerlendirme tekniklerinin kullanılmasıyla doğru bilgiye ulaşmak mümkün hale gelmektedir. Ölçek geliştirme araştırması ve geliştirilmiş ölçekle detaylı bilgi elde etmeyi amaçlayan saha uygulama çalışmasında doğru bilgiye ulaşmanın yolu, mümkün olduğunca hata payı azaltılmış verilerin toplanmasından geçmektedir. Veri toplamak için gerekli olan araçlardan biri de ölçeklerdir. Sosyal bilimler alanında araştırmacılar, bireylerin belli olaylar karşısındaki kanaat, eğilim ve beklentilerini ölçmek ve karşılaştırmak amacıyla ölçeklerden yararlanırlar. Bunun için de araştırmacılar tarafından bir ölçek geliştirilebilir ya da var olan bir ölçek uyarlanabilir. Ölçek geliştirme, ölçülmesi düşünülen düşünce, tutum ve davranışları ortaya çıkaracak maddeleri geliştirme sürecidir ve geliştirilmesi, uyarlanması ve çalışır olması sürecinde dikkat edilmesi gereken birtakım temel aşamalar vardır. Zira bu aşamalar göz önünde bulundurulmadan hazırlanan bir ölçeğin geçerliği ve güvenirliği düşük olur. Bu odak noktasından yola çıkan çalışma, geçerli, güvenilir ve kullanılabilir bir ölçme aracının geliştirilme süreçlerini ayrıntılı olarak ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışma kapsamında bir ölçek geliştirilirken dikkat edilmesi gereken aşamalar, örneklem seçimi ve uygulamasının nasıl yürütüleceği, ölçek geliştirmede geçerlik ve güvenirlik sürecinin nasıl işlediği ele alınmaktadır. Çalışmanın, ölçek geliştirmede dikkat edilmesi gereken aşamalar hakkında bilgi vererek, nitelikli ve özgün ölçek geliştirme çalışmalarının artmasına katkı sağlayacağı, bu yönde çalışma yapacak araştırmacılara nitelikli bir rehber oluşturacağı ve yöntemsel bir yol haritası sunacağı düşünülmektedir. ABSTRACT:The topic of developing measuring instruments by using scientific methods is becoming increasingly important in the field of social science because accurate information can only be obtained by using valid, reliable, and useable measurement and assessment techniques developed by using scientific methods. The way to obtain accurate information in scale development research and field application studies that aim to acquire detailed information using advanced scales is to gather data that is error-free or with a margin of error that has been reduced as much as possible. Scale development is the process of developing items by revealing the thoughts, attitudes, and behaviors that are intended to be measured. Several fundamental stages need to be considered to develop a robust scale, adapt it, and make it work, particularly when the topic is social science. With this important point in mind, this study aims to reveal in detail the stages of developing valid, reliable, and useable measuring instrument. The study will discuss the stages that need to be considered when developing a scale, how sampling and implementation are conducted, and how the validity and reliability process works when developing a scale. It is thought that the study will help increase studies on the development of qualified and unique scales and constitute a competent guide for researchers who are going to make such studies and provide a methodological roadmap by providing information about the stages that need to be considered when developing scale.
Keywords
