اثر مالچ بقایای گیاهی مختلف روی سبز شدن و رشد اولیه گلرنگ و گندم در شرایط رطوبتی متفاوت

Abstract

اثرسطوح رطوبتی و نوع مالچ بقایای گیاهی بر سبز شدن و رشد اولیه گیاهان گلرنگ و گندم، در دو آزمایش جداگانه در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند بررسی شد. آزمایش مربوط به هر گیاه به‏صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه سطح رطوبتی (25، 50 و 80 درصد ظرفیت نگهداری آب خاک گلدان) و 5 تیمار مالچ بقایای گیاهی (خلر، منداب، تریتیکاله، جو و شاهد (بدون بقایای گیاهی)) با سه تکرار اجرا شد. نتایج اثر متقابل نوع مالچ بقایای گیاهی و سطوح رطوبتی بر سرعت تجمعی سبز شدن گیاهچه گندم نشان داد که به‌طورکلی در سطوح رطوبتی 50 و 80 درصد ظرفیت زراعی، سرعت تجمعی سبز شدن گیاهچه گندم در تیمارهای مختلف مالچ بقایای گیاهی با شاهد اختلاف معنی‌داری نداشت اما در سطح رطوبتی 25 درصد ظرفیت زراعی، سرعت تجمعی سبز شدن گیاهچه گندم در تیمارهای جو، خلر، منداب و تریتیکاله به ترتیب به میزان 48.47، 36.94، 44.306 و 61.94 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. اثر متقابل نوع مالچ بقایای گیاهی و سطوح رطوبتی بر سطح برگ گیاهچه گلرنگ نیز نشان داد که در سطوح رطوبتی 80 و 25 درصد ظرفیت زراعی، سطح برگ گیاهچه گلرنگ در تیمارهای بقایای خلر، منداب و تریتیکاله نسبت به شاهد (عدم بقایای گیاهی) بیشتر بود و بیشترین سطح برگ گیاهچه گندم در تیمار بقایای خلر حاصل شد که در سطوح رطوبتی 80 و 50 درصد ظرفیت زراعی به ترتیب به میزان 64.08 و 68.05 درصد نسبت به شاهد بیشتر بود. در سطح رطوبتی 50 درصد ظرفیت زراعی، وزن خشک گیاهچه گلرنگ در تیمار مالچ بقایای جو، خلر، منداب و تریتیکاله به ترتیب به میزان 18.46، 77.13، 22.14 و 45.19 درصد نسبت به شاهد بیشتر بود. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، استفاده از مالچ بقایای گیاهی خلر در اکثر موارد تأثیر مثبتی بر خصوصیات رشدی گیاهزراعی داشت و لذا استفاده از مالچ بقایای گیاهی (به‏ ویژه خلر) می‌تواند به‌عنوان راهکاری پایدار در مناطق خشک و نیمه‌خشک که با محدودیت آب مواجه‌اند استفاده شود.

Keywords

• بقایای گیاهی
• تنش خشکی
• جوانه ‏زنی
• رشد گیاهچه