اندازه گیری بهره وری و رتبه بندی واحدهای پژوهشی با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها

Abstract

در جهان امروز نیاز به بهره‌وری بیشتر، امری حیاتی و ضروری است و دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی نقش تعیین کننده‌ای در رشد و توسعه بهره‌وری کشورها خواهند داشت. در کشور ما نیز دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی در سازماندهی پژوهش نقش طراز اول را داشته و ارزیابی کارآیی سیستم تحقیقاتی و ارائه راه کار بهبود کارآیی آنها بسیار حیاتی می باشد. اندازه‌گیری بهره‌وری مراکز پژوهشی، تحلیل و مقایسه عملکرد آنها نقش مهمی در ارتقا سطح کارآیی آنها داشته و پشتوانه‌ای برای برنامه‌های آتی سازمان می‌باشد. در این مقاله، شاخص مالم‌کوئیست که یکی از شاخصهای اندازه‌گیری بهره‌وری است، معرفی می‌شود. در ادامه، تعیین این شاخص با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها (DEA ) تشریح و در نهایت با استفاده از یک مثال تجربی، شاخص رشد بهره‌وری مالم کوئیست برای چهارده گروه پژوهشی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران طی سالهای 1389 تا 1390 محاسبه می گردد. بدین منظور گروه‌های پژوهشی از نظر میزان هزینه و تعداد نیروی انسانی پژوهشی به عنوان ورودی‌ها و دستاوردهای علمی و میزان درآمد به عنوان خروجی ها مورد بررسی و مقایسه قرار خواهند گرفت. در پایان، رتبه بندی واحدها با استفاده از نتایج مدل CCR و مدل AP انجام و میزان پیشرفت یا پسرفت گروه‌های پژوهشی و پژوهشکده‌های پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران مشخص می‌شود.

Keywords

• بهره وری؛ تحلیل پوششی داده؛ شاخص مالم کوئیست
• رتبه بندی
• مرز کارایی