Vox Patrum (Mar 2021)
Kitab Futuh el-Sham (Pseudo-) Muhammada ibn Umar al-Waqidi’ego jako źródło do studium bitwy nad rzeką Jarmuk (636)
Abstract
Artykuł przedstawia przebieg bitwy nad rzeką Jarmuk, do której doszło 20 sierpnia 636 roku pomiędzy wojskami bizantyńskimi pod dowództwem Vahana i siłami kalifatu, którymi dowodził Khalіd іbn al-Walid. Podstawę źródłową niniejszych analiz stanowi kitab, którego autorem jest z (Pseudo-) al-Waqidi. Nie chodzi o analizę czysto wojskowego aspektu tego starcia, lecz o jego interpretację w tradycji islamskiej na początku IX w. Jednym z nosicielem tej tradycji jest właśnie (Pseudo-) al-Waqidi. Starcie nad Jarmuk było nie tylko klęską militarną Cesarstwa Bizantyńskiego, lecz przegraną która przesądziła o dalszych losach Syrii i Palestyny. Przeszły one bowiem pod panowanie kalifatu i już nigdy nie powróciły do cesarstwa. (Pseudo-) al-Waqidi interpretując to wydarzenie podkreśla, że był to przełom w tworzeniu nowego porządku w tej części świata. Co więcej, ów nowy ład powstał dzięki męstwu muzułmańskich wojowników i ich żon. Podkreślenie roli kobiet w tym zwycięstwie jest szczególnie godne uwagi, ponieważ w islamie nie eksponuje się zwykle ich znaczenia. (Pseudo-) al-Waqidi podkreśla również, że w bitwie nad Jarmuk Bóg chrześcijan nie wsparł skutecznie swych wyznawców. Uczynił to natomiast Allah, czego efektem była klęska wojsk cesarskich. Walka nad Jarmuk toczyła się więc zdaniem (Pseudo-) al-Waqidi’ego na dwóch płaszczyznach: ludzkiej i nadprzyrodzonej. Wyznawcy Allaha odnieśli w niej zwycięstwo, które było nie tylko zwycięstwem nad chrześcijanami, lecz także nad ich wiarą. W tym sensie analizowane tutaj dzieło jest ważnym świadkiem powstania imperialnej tradycji muzułmańskiej, która łączy w sobie interpretację historyczną i religijną
Keywords
