مدیریت منابع آب در حوضه آبریز هریرود بر اساس نظریه بازی

Abstract

امروزه محدودیت موجودی قابل برداشـت منابع آبی، در کنار حق مشترک بهره برداری از آب های مرزی، زمینة رقابت بین ذینفعان مختلف را فراهم کـرده، باعث شده است که بهره برداری برخی از کشورها، قابلیت بهـره منـدی دیگران را کاهش دهد، چرا که معمولاً ذینفعان بـه عللــی همچــون بــی اعتمــادی، ریــسک گریــزی و بیــنش کوتاه نگـر، تـرجیح مـی دهنـد بـا تخلـف از حـد بهینـة بهره برداری، منافع کوتاه مـدت خـویش را افـزایش دهنـد. ایران و دو کشور افغانستان و ترکمنستان به‌عنوان ذینفعان منابع آبی مشترک هریرود همواره به دنبال استفاده حداکثری و بیشینه کردن منافع خود از رودخانه های مشترک بوده اند. این تحقیق تا دیپلماسی آبی رودخانه مرزی ایران و استراتژی آن در مناسبات آینده با کشورهای همسایه خود بررسی و بهترین مسیر حرکت را برای هر یک از کشورهای مشترک در هریرود معین می نماید؛ لذا هیدروپولیتیک سه کشور ایران، افغانستان و ترکمنستان در حوضه آبریز هریرود بررسی و بر اساس تئوری بازی همکارانه با کمک روش ارزش شاپلی چگونگی تعامل بین سه کشور مدلسازی شده است. نتایج این تحقیق حاکی از این است که همکاری بین سه کشور می تواند بیشترین سود را برای آنها فراهم آورد. نظریه بازی همکارانه به همراه یک مدل جامع مدیریت منابع آب ابزاری کارآمد برای ارزیابی سناریوهای مختلف مدیریتی در حوضه آبریز هریرود می باشد.

Keywords

• آب های مرزی
• هریرود
• ارزش شاپلی
• بازی همکارانه