Trabzon İlahiyat Dergisi (Dec 2021)
Budist Sanatta ve İkonografide Buda’nın Temel Mudraları ve Fiziksel Özellikleri
Abstract
İkonografik ögeler sanat tarihinin olduğu kadar dinler tarihinin de önemli kaynaklarındandır. Bu eserlerden dinî şahıslara, öğretilere ve anlatılara dair geniş malumat elde edilebilir. Üzerinde çalışacağımız Budizm ikonografi yönünden son derece zengin bir dinî gelenektir. Antik Hint sanatı üzerine bina edilen, Pers ve Grek sanatından etkilenen ve yayıldığı toprakların kültürel rengini bünyesine katan Budist sanat, tarih boyunca çok zengin ikonografik eserler üretmiştir. Budist ikonografinin temel unsuru Buda’dır. Buda’nın şahsı, yaşamı ve öğretisi bu eserlerde Budist sanatçılar tarafından tasvir edilmiştir. Bu tasvirler içinde öne çıkan bir husus ise mudra adı verilen el jestleridir. Bedenin genel duruşu da dikkate alınarak değerlendirilen mudralar Buda ve Budist gelenek açısından çok kıymetli bilgiler ortaya koyar. Elinizdeki makale görsel ögeler eşliğinde temel mudralar, bunların anlamı ve önemi ile Budist sanatta Buda’nın öne çıkan kimi fiziksel özellikleri üzerinde duracak, Budist ikonografinin Budist geleneği ve öğretiyi aktarmadaki önemini ortaya koymaya çalışacaktır. Bunu yaparken çalışmada Budist sanat ve ikonografi, sanat tarihi yaklaşımı ile değil, dinler tarihi bakış açısı ile ele alınacaktır.
Keywords
