طراحی و اعتباریابی برنامه فرزندپروری بالنده به‌منظور ایجاد آرامش و کاهش چالش در خانواده‌های دارای فرزند کم‌شنوا

Abstract

هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی برنامه فرزندپروری بالنده به‌منظور ایجاد آرامش در خانواده‌های دارای فرزند کم‌شنوا بود. این پژوهش بر اساس هدف از نوع بنیادی و از نظر ماهیت و گرد‌آوری داده‌ها از نوع کیفی است. دو گام نخست با روش تحلیل محتوا، سه گام بعدی با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد و گام‌های بعدی بر اساس روش دلفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل متخصصان روان‌شناسی و آموزش کودکان کم‌شنوا، معلمان کودکان کم‌شنوای پیش‌دبستانی و مادران کودکان کم‌شنوا و نمونه آماری شامل پنج متخصص، پنج معلم و پانزده مادر می‌شد که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روند اعتباریابی برنامه در هشت گام انجام شد که شامل بررسی مبانی نظری برنامه، بررسی پیشینه و برنامه‌های موجود، تعیین هدف‌ها و محتوای برنامه، نیازسنجی و مصاحبه با گروه هدف، طراحی محتوای برنامه، اعتباریابی، بازنگری و نهایی‌سازی برنامه، و تبیین اعتباریابی برنامه است. برنامه مقدماتی بر اساس مبانی نظری و پیشینه‌ها طراحی و سپس چالش‌های پرورش کودکان کم‌شنوای پیش‌دبستانی با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد و مصاحبه نیمه‌ساختار یافته مشخص شد. به این ترتیب، 14 کد انتخابی و 51 کد محوری به دست آمد. از برنامه مقدماتی و نتایج مصاحبه برای طراحی برنامه فرزندپروری بالنده استفاده و این کار طی سه مرحله و بر اساس رویکرد دلفی انجام شد. سپس برای اعتباریابی برنامه از مثلث‌سازی بررسی‌کننده، به‌منظور تعیین پایایی از روش درصد توافق و برای محاسبه شاخص روایی محتوایی از روش لاشه استفاده شد. بنابراین، برنامه فرزندپروری بالنده در سیزده جلسه طراحی و پایایی برنامه با روش درصد توافق متخصصان برابر با 96 درصد و شاخص روایی محتوایی آن برابر با 97/0 به دست آمد. بر اساس یافته‌ها، برنامه فرزندپروری بالنده به‌منظور ایجاد آرامش و کاهش چالش در خانواده‌های دارای فرزند کم‌شنوا از روایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است.

Keywords

• اعتباریابی
• فرزندپروری بالنده
• آرامش‌بخش
• کم‌شنوا