Uproszczenia wybranych zasad (polityki) rachunkowości w mikro- i małych jednostkach w Polsce – regulacje prawne i błędy poznawcze

Abstract

Cel: Celem artykułu jest ocena wpływu dwóch czynników – regulacji prawnych i błędów poznawczych decydentów na wybór uproszczeń w polityce rachunkowości jednostek mikro i małych. Metodyka badań: Badanie empiryczne polegało na analizie treści zasad (polityki) rachunkowości mikro- i małych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w Polsce pod kątem wybranych uproszczeń. Dobór i losowanie jednostek z populacji przeprowadzono, korzystając z bazy Orbis Europe, liczebność próby badawczej określono na 100 jednostek. Wyniki badań: Zaledwie połowa uprawnionych spółek korzysta z prawa do sporządzania skróconych sprawozdań finansowych. Ponadto jednostki stosują uproszczenia, do których nie mają prawa: ograniczenia stosowania zasady ostrożności oraz bezwarunkowe stosowanie wyłącznie podatkowych stawek amortyzacji do wyceny środków trwałych nie są dozwolone dla badanych spółek. Wnioski: Przeprowadzone badania wskazują, że osoby odpowiedzialne za politykę rachunkowości, decydując o zakresie stosowanych uproszczeń, popełniają błędy poznawcze wynikające z myślenia heurystycznego. Są to m.in.: pułapka status quo, efekt pierwszeństwa oraz efekt potwierdzenia. Wkład w rozwój dyscypliny: Oryginalność artykułu opiera się na wynikach empirycznego badania uproszczeń w polityce rachunkowości jednostek mikro i małych oraz na wytłumaczeniu tych wyników błędami poznawczymi decydentów. Wnioski z przeprowadzonych badań mogą być wykorzystane zarówno przez ustawodawcę do rewizji obecnie obowiązujących przepisów prawa, jak i przez kierowników jednostek odpowiedzialnych za kształt polityki rachunkowości i zakres stosowanych uproszczeń.

Keywords

• polityka rachunkowości
• jednostki mikro i małe
• uproszczenia
• błędy poznawcze