هنر اسلامی (Aug 2021)

جایگاه باستان گرایی و نمادهای اسطوره‌ای در برجسته سازی ( شعر و نگارگری)

  • زینب خطیری,
  • سید فضل الله رضوی پور,
  • آرش مشفقی

DOI
https://doi.org/10.22034/ias.2021.299492.1690
Journal volume & issue
Vol. 18, no. 42
pp. 118 – 134

Abstract

Read online

شعر و نگارگری از هنرهایی هستند که با بیان و تصویرگری توانایی بالایی در انتقال مفاهیم دارند. در این میان کاربرد روش­هایی چون برجسته­سازی نقش مهمی پررنگ کردن قدرت انتقال فرهنگ و نمادهای فرهنگی دارند. در برجسته­سازی در لغت به معنای پیش ‌زمینه، جای برجسته و آشکار به‌کار رفته و در اصطلاح به عدول و انحراف هنری از هنجار متعارف زبان گفته می‌شود. یکی از اشکال آشنایی‌زدایی برجسته‌سازی است و آن زمانی تحقق می‌یابد که هنجارگریزی بیانگر مفهومی ‌باشد؛ یعنی نقش بپذیرد. از دید فرمالیست‌های روس، هنجارگریزی یا فراهنجاری یکی از روش‌های تأثیرگذار برجسته­سازی ادبی در شعر هست. پژوهش حاضر بر آن است تا با شیوه‌ای توصیفی - تحلیلی به جایگاه باستان­گرایی و نمادهای اسطوره‌ای در برجسته­سازی (شعر و نگارگری) بپردازد. یافته‌های پژوهش نشـان می‌دهـد که باستان­گرایـی و نمادهـای اسطوره­ای در برجسته‌­سازی‌های زبانی و معنایی همچون تکرار واج، تکرار کلمه، تکرار عبارت، تشخیص، کنایه، استعاره، تشبیه و حس‌آمیزی و... دستخوش عادت­زدایی شده­اند و موجبـات برجسته­سازی در شعر را فراهم نموده‌اند. در نگارگری نیز نمادهای باستان­گرایی و اسطوره­ای با برجسته­سازی جلوه بیشتری یافته­اند.اهداف پژوهش:بازشناسی جایگاه باستان­گرایی و نمادهای اسطوره­ای در برجسته­سازی شعر و نگارگری.بررسی برجسته­سازی با عناصر تصویرساز و خیال­انگیز در شعر فارسی و عرب.سؤالات پژوهش:باستان­گرایی و نمادهای اسطـوره‌ای چه جایگاهی در برجسته­سـازی شعر و نگارگری دارند؟باستان­گرایی و نمادهای اسطوره­ای تا چه اندازه و چگونه توانسته‌اند موجبات برجسته‌­سازی سخن را فراهم آورند؟

Keywords