Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Feb 2011)
Televizyon Haberlerinde Terörizm Olgusunun TRT’nin Haber Söylemi Bağlamında İncelenmesi
Abstract
Terör haberleri, ulusal ve uluslararasıgüvenliği tehdit etmesi açısından her zaman haber değeri taşıyan konuların başında yer almıştır. Terör eylemlerine ve bu eylemlerde mağdur olan kişilere ilişkin şehit düşen askerler ya da sıradan vatandaşlar gibi medya temsillerinde kullanılan dil ve haber söylemi önemlidir. Haber medyası, toplumsal olaylarıkamuoyuna yansıtmanın ötesinde, varolan toplumsal güç ve iktidar ilişkilerinin kurulduğu, pekiştirildiği, yeniden üretildiği ve dolaşıma sokulduğu araçlar olarak işlev görmektedir. Bu bağlamda, medya sıklıkla ‘baskın değerleri kutsama’, egemen ideolojinin düşünce ve davranışkalıplarınısunma adına bireyleri toplumsal yapıyla bütünleştirme ve statükonun devamlılığınısağlama stratejisine başvurur. Özellikle devlet kanalıolmasınedeniyle TRT’nin terörizm olgusuna ilişkin, kullandığıhaber dili ve söylemi, statükonun devamlılığıve devletin gücü ve iktidarının sağlanmasıadına dikkat çekicidir. Bu bağlamda çalışmada, özellikle gündemde olan “Demokratik Açılım” sürecinde, TRT’nin geçmişdönemle günümüz arasında, terör ve terör olaylarına ilişkin haber söyleminde herhangi bir değişiklik olup olmadığısöylem analizi yöntemiyle incelenmiştir. Yapılan söylem analiz sonucunda, özellikle demokratik açılım sürecinin sonrasında; demokratikleşme çabalarına yönelik ifadelerin çoğunlukta olduğu, TRT’nin haber söylemlerinde demokratikleşme ve barışortamına ilişkin vurgu yapıldığıve terör haberlerinin şimdiye kadar yaşanan acılara ve kayıplara dayandırılarak nedensellik ilkesi çerçevesinde sunulduğu saptanmıştır. TRT’nin haber dili ve söylemi toplumsal uzlaşıya çağrımekanizmasıgibi işlemekte, terör sorununa ilişkin belirli söylemsel oluşumlarıyinelemekte ve çağrışımsal olarak söylemsel bir düzeneği oluşturmaktadır. Ancak haber metinlerinde demokratik açılım süreci sonrasında barışortamıiçin toplumsal uzlaşıya ve sağduyuya yapılan vurgunun daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Özetle demokratik katılım süreci öncesinde daha çok durum tanımısınırlılığında kalan terör haberleri söylemlerinin , demokratik katılım sürecinin başlamasıyla, barış, sağduyu ve toplumsal uzlaşım söylemlerinin öne çıkartılarak değiştiği bulgulanmıştır.
