Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2022)
Andriake’den Oinophoros Cinsi İki Kabartmalı Seramik ve Düşündürdükleri
Abstract
Myra’nın liman yerleşimi Andriake’deki Liman Yapıları ve Şarap İşlikleri’nde yapılan kazılarda ele geçen oinophoros grubundan üç adet kabartmalı seramik parçası bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Roma İmparatorluk Dönemi kalıp yapımı kabartmalı seramik gruplarından biri olan oinophoroslar, aynı zamanda “Knidos Kalıp Yapımı Kabartmalı Kapları” olarak da adlandırılmaktadır. Oinophoros grubu seramikleri pelike benzeri amphoralar, yonca ağızlı testiler, pelikeler, lagynoslar, phialeler, pateralar ve insan-hayvan-phallos-grotesk mask şekilli kaplar gibi birçok farklı form barındırmaktadır. Genellikle iki veya daha fazla dişi kalıp kullanılarak üretilen bu kapların bezeme repertuvarında Dionysos kültüyle bağlantılı anlatıların yoğun olarak tercih edildiği görülse de farklı mitolojik olaylar, günlük yaşam, pastoral ve natürmort anlatımlar, araba yarışları ile gladyatör dövüşleri gibi birçok sahne bulunmaktadır. Oinophorosların ilk olarak Augustus Dönemi’nde Knidos’ta üretilmeye başlandığı tespit edilmiştir. Knidos dışında MS 1. yüzyılın ortalarında Pergamon’da, MS 2. yüzyılın ikinci yarısında ise İasos’ta da üretildikleri anlaşılmıştır. Andriake’de ele geçen oinophoros grubu seramikleri phiale/patera ve skyphos olmak üzere iki farklı forma aittir. Bezeme olarak Dionysos kültüyle bağlantılı bağ bozumunda Eros ile natürmort betimler bulunmaktadır. Andriake örnekleri tipolojik analojiye göre MS 1-2. yüzyıla tarihlendirilmiştir. Benzer örnekler, bezeme stili, kil ve astar özellikleri bakımından Andriake oinophoros grubu seramiklerinin Knidos örnekleriyle yakın ilişki içerisinde olduğu görülmektedir. Bu durum oinophoros grubu seramiklerinin Lykia kıyılarındaki dağılımları ve kentler arası ticari bağlantılar hakkında önemli bilgiler sunmaktadır. Ayrıca Myra’nın Andriake limanı aracılığıyla Knidos ile olan ticari bağlantısının hangi yüzyıllarda ne ölçüde olduğuna dair ipuçları barındırmaktadır.
Keywords
