Compliance – przedmiot, zakres i środki ochrony

Abstract

Compliance w powszechnej praktyce oznacza działalność zgodną z prawem i etyką. Dotyczy to działalności gospodarczej – zwłaszcza regulowanej (nadzorowanej) – ale również sektora publicznego. W strukturach wewnętrznych organizacji pojawiają się specjalne komórki nadzoru nad zgodnością. Ich istnienie jest obowiązkowe – w branżach nadzorowanych, w szczególności w obszarze usług finansowych – albo opcjonalne, jeśli uzasadnia to skala i znaczenie organizacji. Przepisane prawem zasady organizacji i funkcjonowania compliance w podmiotach nadzorowanych stanowią niewątpliwie wzór dla przedsiębiorstw z innych branż. Instrumenty regulacji compliance mają głównie charakter proceduralny. Przedmiotem ochrony regulacji nie jest sama zgodność (compliance) jako taka. Są nim dobra i wartości podstawowe – środowisko naturalne, równość, godność, solidarność. Ta ostatnia pojawia się zwłaszcza w kontekście rozpowszechnionych – i nagannych – praktyk unikania opodatkowania poprzez księgową alokację aktywów do tzw. rajów podatkowych. Korzystanie z zasobów i infrastruktury kraju prowadzenia działalności, ponoszącego koszty ich powstania i utrzymania, nie towarzyszą żadne, albo tylko szczątkowe, daniny na jego rzecz. Punktem wyjścia compliance były głośne przypadki ujawnione poprzez tzw. sygnalizację (whistleblowing), która dała początek compliance jako problemowi organizacji przedsiębiorstwa. Funkcja ta wymaga określonych gwarancji chroniących osobę sygnalisty (demaskatora), jak i osobę, wobec której formułowane są zarzuty. W szerszym kontekście compliance stała się częścią składową „ładu korporacyjnego” lub „dobrych praktyk.”

Keywords

• compliance
• regulacja
• unikanie opodatkowania
• whistleblowing
• dobre praktyki
• ład korporacyjny