بهبود مدیریت (Aug 2024)
مفهوم شناسی زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای و سازوکارهای تقویت آنها با مطالعه موردی سه پیمان تجارت منطقه‌ای
Abstract
توقف روند فزاینده‌ی جهانی‌سازی در نتیجه تحولات مختلف سیاسی و اجتماعی سبب شده است نگاه‌ها از زنجیره‌های ارزش جهانی به سمت منطقه‌گرایی و توسعه زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای جلب شود. این امر می‌تواند برای کشور ما که تا حد زیادی از مزایای جهانی شدن تولید محروم بوده است، ولی قدرت و حوزه نفوذ منطقه‌ای خوبی دارد، فرصت ویژه‌ای باشد. هدف این تحقیق شناخت ابعاد مفهومی زنجیره ارزش منطقه‌ای در مطالعات فزاینده اخیر و در ادامه آن فهم جایگاه پیمان‌های منطقه‌ای در ایجاد این زنجیره‌ها است. بدین منظور با اتکا به مرور پیشینه تحقیق ابتدا دسته‌بندی مطالعات اخیر در حوزه زنجیره ارزش منطقه‌ای صورت گرفته و سپس یک چارچوب مفهومی از نقش پیمان‌های منطقه‌ای در توسعه زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای در قالب چهار اثر خلق تجارت، کاهش هزینه‌های تولید، تخصیص عوامل تولید و مشوق‌های رقابت و نوآوری ارائه شده است. در ادامه برای فهم دقیق‌تر از ابعاد نقش پیوندهای منطقه‌ای به عنوان سازوکار محوری ایجاد این زنجیره‌ها، مطالعه موردی روی سه پیمان مهم منطقه‌ای شامل اتحادیه آ.سه.آن، اوراسیا و جامعه توسعه جنوب آفریقا صورت گرفته است و نقش آنها در توسعه زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای تبیین شده است. در این تحقیق رهیافت‌های کلیدی برای حضور موثر ایران در زنجیره‌های ارزش به کمک پیمان‌های منطقه‌ای ارائه شده است.
Keywords
