پیش‌بینی محل وقوع زلزله احتمالی در استان خراسان رضوی با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی

Abstract

استان خراسان رضوی به‌ عنوان دومین استان پرجمعیت کشور با نزدیک به 6 میلیون نفر ساکن، بیش از 2500 گسل در آن شناسایی شده که 60% مساحت، 75% شهرها و 35% روستاها در حریم این گسل‌ها قرار دارد؛ لذا پیش‌بینی محل وقوع زلزله‌های آینده، می‌تواند در کاهش خطرات ناشی از زلزله در این استان بسیار سودمند باشد. هدف پژوهش، شناسایی مکان‌هایی است که احتمال رخداد زلزله در آن‌ها نسبت به سایر مناطق بیشتر می‌باشد. برای دستیابی هدف پژوهش، اطلاعات زلزله‌های 8-4 ریشتری رخ‌داده در محدوده این استان بین سال های 2014-1900 میلادی با ویژگی های مکان، عمق، ساعت و بزرگی زلزله استخراج گردید. سپس با استفاده از روش شبکه عصبی مصنوعی خودسازمان‌ده کوهونن به پیش بینی احتمال رخداد زلزله آتی و مکان آن پرداخته شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میانگین بزرگی و عمق زلزله‌های اتفاق افتاده در این استان به ترتیب، 6/4 ریشتر و 96/20 کیلومتری سطح زمین بوده است. فراوانی ساعت وقوع زلزله‌ها در طی 24 ساعت شبانه‌روز به تفکیک در فصول مختلف، از بعد ظهر تا ساعات اولیه بامداد اتفاق افتاده که اوج آن برای بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب در ساعات 1، 24، 23 و 22 است. همچنین 12% جمعیت شهری و 10% جمعیت روستایی استان در پهنه های با خطر نسبتاً بالا و بالا قرار دارد. بیشترین احتمال وقوع زلزله در منطقه مرکزی متمایل به غرب استان (شهرستان کاشمر و جنوب شرق شهرستان های سبزوار و بردسکن) و در منطقه جنوب شرق استان (شهرستان خواف) با احتمال 30%، بالاتر نسبت به سایر مناطق پیش‎بینی شده است.

Keywords

• پیش‌بینی محل وقوع زلزله
• روش شبکه عصبی
• استان خراسان رضوی