ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سلامت معنوی روابط زوجین بر اساس متون اسلامی

Abstract

این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سلامت معنوی روابط زوجین بر اساس متون اسلامی (قرآن کریم و روایات موجود در کتب قبل از قرن پنجم هجری در کتاب روایی میزان الحکمة) انجام شد. برای استخراج مؤلفه‌های مفهومی سلامت معنوی روابط زوجین و تدوین گویه‌ها از روش تحلیل محتوای کیفی مایرینگ (2004) و ارزیابی نظرات کارشناسان با انتخاب 10 متخصص به روش نمونه‌گیری هدفمند و برای اعتباریابی پرسشنامه از روش پیمایشی در نمونه 205 نفری به روش نمونه‌گیری در دسترس در جامعه آماری دانشجویان متأهل دانشگاه قم و دانشگاه آزاد واحد قم استفاده شده است. برای سنجش روایی محتوایی هریک از مؤلفه‌ها (و ریزمؤلفه‌ها) و گویه‌ها به‌صورت جداگانه از ارزیابی نظرات کارشناسان با سنجش شاخص روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) استفاده شد. در این پژوهش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات با استفاده از نسخه 26 نرم‌افزار SPSS انجام گرفته است. روایی ملاک با محاسبه ضریب همبستگی پرسشنامه حاضر و مقیاس هم‌ارز نیازهای صمیمیت زناشویی باگاروزی‏ (2001‏) بُعد صمیمیت معنوی 861/0 بوده و در 01/0 معنادار است. نتیجه بررسی روایی سازه با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی استخراج 3 عامل با بار عاملی بالاتر از 3/0 بود که در مجموع 435/71 درصد واریانس کل پرسشنامه سلامت معنوی روابط زوجین را برآورد می‌کند. عوامل به‌دست‌آمده عبارت بودند از عاطفه معنوی، مقابله معنوی و آداب معنوی. اعتبار این پرسشنامه با محاسبه آلفای کرونباخ 702 /0 و همچنین با محاسبه ضریب اسپیرمن- براون برابر 946/0 و ضریب دو نیمه‌سازی گاتمن برابر 943/0 می‌باشد. در نتیجه پرسشنامه سلامت معنوی روابط زوجین می‌تواند به‌عنوان یک ابزار دارای ویژگی‌های روان‌سنجی معتبر در پژوهش‌های روان‌شناختی مورداستفاده قرار بگیرد.

Keywords

• سلامت معنوی
• معنویت
• روابط همسران
• اعتباریابی
• تحلیل عاملی