Pizhūhish dar Bihdāsht-i Muḥīṭ. (Feb 2023)
ارزیابی ریسک بهداشتی ناشی از فلزات سنگین و نیترات در بامیه گلخانه‌ای شهرستان کرمانشاه
Abstract
زمینه و هدف: با توجه به اهمیت مصرف بامیه، کنترل غلظت فلزات سنگین در مواد غذایی برای اطمینان از ایمنی سلامت فرد ضروری است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین و نیترات در بامیه گلخانه‌ای یکی از گلخانه‌های شهرستان کرمانشاه انجام شد. مواد و روش‌‌ها: نمونه‌برداری از گلخانه کشت بامیه شهرستان کرمانشاه و طی سه مرحله با فاصله زمانی 2 هفته‌‌ای و در مجموع با 9 نمونه انجام گرفت. غلظت فلزات سنگین با طیفسنج جذب اتمی و میزان نیترات با دستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 410 نانومتر اندازه‌گیری شدند. برای ارزیابی خطر مصرف سبزیجات برای سلامت انسان از شاخص ریسک بهداشتی بیماری‌های غیرسرطانی استفاده گردید.یافته‌ها: تفاوت معنی‌داری بین سه تاریخ برداشت بامیه با غلظت نیکل، مس، روی، آهن، کادمیوم، سرب و نیترات مشاهده شد و با افزایش میزان رشد گیاه و تعداد برداشت، غلظت فلزات سنگین مورد مطالعه و نیترات کاهش یافت. بیش‌ترین میزان نیکل (386/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، مس (393/16 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، روی (500/54 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، سرب (880/1 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، آهن (887/105 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، کادمیوم (0710/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و نیترات (000/31 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در برداشت اول مشاهده گردید. غلظت تمام فلزات سنگین مورد مطالعه به‌جز سرب، کم‌تر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت بود. شاخص ریسک بهداشتی برای بیماری‌های غیرسرطانی برای فلزات مورد مطالعه و نیترات کم‌تر از 1 بود.نتیجه‌گیری: هیچ نگرانی در مورد بیماری‌های غیرسرطانی و خطر سرطان‌زایی مصرف فلزات سنگین در بامیه وجود ندارد. بنابراین برای مدیریت بهینه و جلوگیری از آلودگی بیشتر، مطالعه منشأ و تعیین مقادیر فلزات سنگین برای آلودگی احتمالی مواد غذایی از خاک، آب و گردوغبار منطقه توصیه می‌شود.
Keywords
