مطالعات مالی و بانکداری اسلامی (Feb 2025)

حاکمیت ریسک و عملکرد: مطالعه بانک‌های بورسی ایران

  • سید محسن مشیر,
  • قربان اسکندری,
  • سید کاظم چاوشی

DOI
https://doi.org/10.22034/jifb.2025.496735.1598
Journal volume & issue
Vol. 10, no. زمستان
pp. 26 – 61

Abstract

Read online

مطالعه حاضر با استفاده از داده‌های یازده بانک بورسی طی دوره 1401-1397 و مدل پانل دیتا (داده‌های ترکیبی) به بررسی رابطه بین حاکمیت ریسک و عملکرد بانک‌های بورسی در ایران پرداخته است. برای ارزیابی حاکمیت ریسک از شاخص‌های مرتبط با سازکار حاکمیت ریسک (هیئت‌مدیره، کمیته ریسک و مدیر ارشد ریسک) و برای سنجش عملکرد از نسبت‌های بازده متوسط دارایی‌ها و بازده تعدیل‌شده به ریسک متوسط دارایی‌ها استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که اگر چه بین متغیر‌های سازکار هیئت‌مدیره (استقلال هیئت‌مدیره و اندازه هیئت‌مدیره) و عملکرد، رابطه مثبت وجود دارد ولی رابطه مذکور به‌لحاظ آماری معنادار برآورد نشده است. درخصوص سازکار مدیر ارشد ریسک نیز تمامی متغیر‌های سازکار مذکور (استقلال مدیر ارشد ریسک، نظارت مدیر ارشد ریسک، جایگاه مدیر ارشد ریسک و جبران خدمات مدیر ارشد ریسک) با عملکرد رابطه مثبت داشتند ولی رابطه مذکور فقط درخصوص متغیر‌های نظارت مدیر ارشد ریسک و جبران خدمات مدیر ارشد ریسک، معنادار ارزیابی شد. پیرامون سازکار کمیته ریسک نیز، بین دو متغیرِ تعداد جلسات کمیته ریسک و تعدادِ مصوبات کمیته ریسک و عملکرد بانک رابطه آماری معنادار مثبت وجود داشته ولی این رابطه برای دو متغیر اندازه کمیته ریسک و استقلال کمیته ریسک منفی بوده و رابطه مذکور تنها درخصوص متغیر اندازه کمیته ریسک معنادار برآورد شد. پژوهش حاضر، بینشی درخصوص سازکار‌ها و متغیر‌های حاکمیت ریسک که بر عملکرد بانک‌های بورسی مؤثر می‌باشند، ایجاد می‌نماید. این بینش می‌تواند برای مدیران ریسک، مدیران بانک‌ها، مقامات نظارتی، سیاست‌گذاران و محققان آتی حوزه حاکمیت ریسک از اهمیت قابل توجهی برخوردار باشد.

Keywords