Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2018)
1930 İSTANBUL BELEDİYE SEÇİMLERİNDE GAYRİMÜSLİMLER
Abstract
Cumhuriyet döneminde ilk defa kadınlara ve Gayrimüslimlere siyaset yapma hakkının verildiği 1930 Belediye Seçimleri siyasette ve kamuoyunda çok tartışıldı. Özellikle tartışmada en ön plana çıkan kentlerden biri de ciddi oranda Gayrimüslim nüfus barındıran İstanbul oldu. İstanbul, tarihi, ekonomik ve transit ticaret merkezi olarak görüldüğünden Gayrimüslimlerin muhalefet fırkası lehinde seçimlerde aktif rol aldıkları görüldü. İktidarın merkeziyetçi yaklaşımı, Gayrimüslimleri ticaretle uğraşmalarının da etkisiyle muhalefet fırkasına yönlendirdi. Museviler SCF’ye yönelirken Ermeni ve Rumların tercihleri ise ilçelere göre farklılık göstermiş, beklentiler, konumlar ve ekonomik pozisyonlar siyasi yönelişleri de etkilemişti. İktidar fırkası, ilk dönemde ulus-devlet tezine zarar vereceğini düşündüğünden dolayı Gayrimüslimlerin siyaset yapmalarına ve muhalefeti desteklemelerine sert tepki koyarken seçimlerin başlamasıyla birlikte Gayrimüslimlerin siyasi tercihlerini ve yönelişlerini kendi lehine değiştirmek adına farklı taktikler deneme seçeneğine yöneldi. 1930 Belediye Seçimlerinde İstanbul’un en büyük rolü muhalefet fırkasının Gayrimüslimlere siyasete katılma kapılarını aralaması iktidarın Gayrimüslimlere yaklaşımında bir kırılma oluşturdu. SCF’nin kapanmasından sonra CHF’de siyaset yapan Gayrimüslimlerin olduğu görülmekteydi.
