Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (Dec 2024)
Türkiye’de Dini Grupların Diyanet İşleri Başkanlığına Bakışı: Altınoluk, Köprü ve İktibas Dergilerinde Diyanet Tartışmaları
Abstract
Bu makalede Türkiye’deki çeşitli dini grupların Diyanet İşleri Başkanlığına (DİB) bakışları basılı medya araçları olan dergiler üzerinden incelenmektedir. Erenköy Cemaati’ne ait Altınoluk, Nurculuğun Yeni Asya koluna ait Köprü ve radikal İslamcı Ercümend Özkan’la özdeşleşen İktibas dergileri 1990–2016 yıl aralığı ile sınırlandırılarak incelenmiştir. “Diyanet,” “Diyanet İşleri Başkanlığı,” “laiklik” anahtar kelimeleriyle dergilerin arşivinde tarama yapılarak DİB ile ilgili yazılar tespit edilmiştir. İçerik analizi yöntemi ile metinlerde açık ve örtülü anlamlar sistematik olarak incelenmiştir. Söz konusu dergilerde öne çıkan ortak özellik, DİB ile ilgili az sayıda yazı olması, konunun ağırlıklı olarak laiklik ve özellikle baskıcı laiklik politikaları çerçevesinde ele alınmış olmasıdır. Ayrıca her üç dergi kendi dini yaklaşım ve ekolünü DİB ile ilgili değerlendirmelerinde doğrudan yansıtmaktadır. Tasavvufi bir dini yaklaşımı benimseyen Altınoluk, bir yandan DİB’in Türkiye’de laiklik ve din-devlet-toplum ilişkileri açısından sorunlarına ve çelişkilerine değinirken diğer yandan cemaatler üstü kuşatıcı bir kurum olarak DİB’in gerekliliği ve özerkliğinin önemine dikkat çekmektedir. Radikal İslamcı çizgideki İktibas, DİB ve laikliği reddederken; Köprü, demokratik laiklik savunusuyla dinin devlet, devletin din üzerinden baskıcı olmadığı bir model ile DİB’in özerkliğini vurgulamaktadır.
Keywords
