Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Jun 2021)
YENİDEN YAPILANMACI YAHUDİLİK HAREKETİNİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ VE TEMEL HEDEFLERİ
Abstract
Yeniden Yapılanmacı Yahudilik, XX. yüzyılda ABD’de Yahudi filozof, eğitimci ve sosyolog Mordecai Menahem Kaplan’ın (1881-1983) fikirleri ve eylemleriyle ortaya çıkıp gelişen bir dini harekettir. XVIII. yüzyıldan itibaren Aydınlanma Hareketi, Yahudi toplumu üzerinde farklı şekillerde etkiler bırakmıştır. Kaplan’a göre, modernizme kadar Yahudiler herhangi bir sorun ile karşılaşmadan geleneksel inançlarına bağlı olarak yaşamışlardır. Ancak modernite, geleneksel Yahudi inançlarında ve pratiklerinde tahribatlara yol açmıştır. Modernizmin politik, ekonomik ve ideolojik etkileriyle Yahudiler geleneksel inançlarından şüphe duymaya başlamışlardır. Yahudiler, geleneksel yaşam tarzı ile modern yaşam tarzı arasında sıkışıp kalmışlardır. Bunu bir kriz olarak adlandıran Kaplan, Amerika’da mevcut olan Yahudi hareketlerin (Reformist, Neo-Ortodoks ve Muhafazakâr) hiçbirisinin bu krize çözüm üretmediklerini ileri sürmüştür. Buradan hareketle Yahudileri yaşadıkları krize bir çözüm getirmek ve modern ile geleneksel Yahudi yaşamı arasında uyumu sağlamak için Yeniden Yapılanma Programı önermiştir. Yahudiliği sadece bir din olarak değil; bir medeniyet olarak gören yeni bir Yahudilik tanımına dayanan bu programın temel hedefleri; Yahudiliği krizden çıkarmak, Yahudi medeniyetini korumak, Yahudi dinini ihya etmek, Yahudiliği doğaüstü anlayıştan kurtarmak ve Yahudi toplumunun varlığını korumaktır.
