تحلیل و بررسی تأثیر فناوری مالی بر سودآوری بانک‌های دولتی و خصوصی ایران

Abstract

توسعه فناوری در زندگی بشر، همواره با آثار مثبتی همراه بوده و کیفیت زندگی کاربران را به‌طور معناداری ارتقا داده است. صنعت بانکداری نیز ناگزیر از این تحول تأثیر می‌پذیرد و با وجود مشکلاتی نظیر ارائه برخی از خدمات کم‏سرعت، تنوع اندک محصولات و خدمات و هزینه هنگفت ارائه خدمات بانکی، به‌ نظر می‌رسد که به‎منظور ارتقای عملکرد و کاهش هزینه‌های خود، بیش از پیش به استفاده از فناوری‌های مالی نوظهور نیاز دارد. در این پژوهش، در فاصله زمانی سال‌های 1395 تا 1399 با استفاده از روش گشتاور تعمیم‌یافته، تأثیر ظهور فناوری نوین مالی در بانک‌ها، شامل استفاده مشتریان از خدمات نسل نوین برنامک‌های موبایلی (نئوبانک) (CDA) و زمان آغاز پروژه بانکداری باز در بانک‌ها (FT) و همچنین، نسبت سود انباشته به درآمد (BM) و حجم تسهیلات غیرجاری (NPL) بر شاخص‌های‌ سودآوری نظیر بازده حقوق صاحبان سهام قبل از مالیات (RE) و بازده دارایی‌ها قبل از مالیات (RA) بررسی شده و بین بانک‌های دولتی و خصوصی، در زمینه چگونگی این تأثیر مقایسه‌ای انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که تغییر در نسبت سود (زیان) انباشته به کل دارایی، تغییر در استفاده مشتریان از خدمات نسل نوین برنامک‌های موبایلی و زمان آغاز به کار بانک‌ها با پلتفرم‌های بانکداری باز، بر شاخص سودآوری بانک‌های دولتی و خصوصی تأثیر مثبت و نسبت مطالبات غیرجاری نیز، بر این شاخص تأثیر منفی داشته است. به‎علاوه، تأثیر استفاده مشتریان از خدمات نسل نوین برنامک‌های موبایلی و زمان آغاز به کار بانک‌ها با پلتفرم‌های بانکداری باز، بر بانک‌های خصوصی بیش از بانک‌های دولتی ارزیابی شد.

Keywords

• بانکداری دیجیتال
• فین‌تک
• نئوبانک
• بانکداری باز
• سودآوری