PROTESTI PROTIV FIRME BATA: PRILOG PROUČAVANJU ANTIINDUSTRIJSKIH PROCESA U KRALJEVINI SRBA, HRVATA I SLOVENACA/JUGOSLAVIJI

Abstract

U članku se predstavljaju antiindustrijski procesi u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca (Kraljevina SHS), kasnije Kraljevini Jugoslaviji. U tom kontekstu posebna pažnja je posvećena protestima protiv firme Bata, koja je svojim dolaskom na tržište Kraljevine SHS potisnula domaću industrijsku i zanatlijsku proizvodnju u kožarskoj industriji, to jest produbila nepovoljan socijalni položaj stanovništva egzistencijalno zavisnog od domaće proizvodnje obuće. U radu se razmatraju i regulatorne mjere koje su preduzimale vlasti Kraljevine SHS/Jugoslavije u nastojanju da olakšaju položaj domaćih zanatlija usljed tržišne ekspanzije firme Bata. Istraživanje je zasnovano na analizi neobjavljene arhivske građe iz arhiva u Češkoj Republici, Srbiji i Hrvatskoj, odnosno analizi relevantne naučne literature posvećene navedenoj problematici. Rezultati istraživanja ukazuju da je i pored organizovanog otpora zanatlija i regulatornih mjera firma Bata do kraja 1930-ih uspjela da postigne praktični monopol u proizvodnji i prodaji obuće na tržištu Kraljevine Jugoslavije.

Keywords

• firma bata
• jugoslavija
• čehoslovačka
• međuratno razdoblje
• antiindustrijski protesti
• obućarska industrija
• zanatlije