Хабаршысы. Экономика сериясы (Nov 2016)
Методы оценки налогового потенциала: преимущества и недостатки. Салық әлеуетінің бағаламасының әдістері: артықшылықтары мен кемшіліктері.
Abstract
Оценка налогового потенциала является важнейшим инструментом налогового планирования. В современных экономических условиях, предполагающих относительно низкие цены на основные статьи казахстанского экспорта, справедливая оценка налогового потенциала становится особенно важным процессом. Степень точности, с которой проводится оценка доходных возможностей бюджета, прямо влияет на эффективность реализации бюджетной политики и позволяет максимально сбалансировать бюджет государства. Справедливая оценка налогового потенциала способствует проведению процесса бюджетного выравнивания, так как регионы, которые по объективным причинам имеют низкий уровень налогового потенциала, могут полагаться на дополнительные бюджетные вливания. Кроме того, адекватная оценка налогового потенциала позволяет изыскать резервы роста налоговых поступлений в том случае, если налоговый потенциал не реализован полностью. В статье исследована актуальность и необходимость оценки налогового потенциала, рассмотрены сущность налогового потенциала, подходы к его определению, изучены основные методы оценки налогового потенциала, основанные на показателях экономического дохода, их преимущества и недостатки. Салық әлеуетінің бағаламасы салық жоспарлаудың ең маңызды құралы болып табылады. Қазіргі экономикалық жағдай Қазақстанның негізгі экспорт баптарының бағасы төмендеуіне байланысты. Сондықтан салық әлеуетінің дұрыс бағалауы ерекше маңызды болып саналады. Бюджеттің табыс бөлігі қаншалықты анық есептелсе, соншалықты бюджет саясаты тиімді жүзеге асырылады. Салық әлеуетінің дұрыс бағалауы бюджеттік теңестіруіне жағдай жасайды, себебі, салық әлеуетінің деңгейі төмен аумақтар қосымша қаржыландыруға сүйене алады. Сонымен қатар, егер салық әлеуеті толығымен іске асырылмаса, салық әлеуетінің дұрыс бағалауы салық түсімдерінің өсу резервтерін тауыпалуға мүмкіндік береді. Мақалада салық әлеуетінің бағаламасының өзектілігі мен қажеттілігі зерттелген, салық әлеуетінің мазмұны мен оның анықтамаларының тәсілдемелері қараланған. Сонымен қатар салық әлеуетінің бағаламасының негізгі әдістері мен олардың артықшылықтары мен кемшіліктері зерттелген.
