Ars Educandi (Dec 2015)
Funkcje literatury kaszubskiej, jej potencjał edukacyjny i wykorzystanie mediów elektronicznych do jej propagowania
Abstract
Podstawową funkcją kaszubskojęzycznej literatury od samych jej początków – to jest już od ponad 170 lat – aż po dzień dzisiejszy wydaje się być zachowanie własnego „ja” Kaszubów, którzy dzięki więzi wywodzącej się z dziedzictwa kulturowego są odrębną wspólnotą etniczną. Czytelne dla literatury kaszubskiej motywy, figury czy obrazy, które wykształciły się w jej obrębie i są źródłem jej siły i kreacji, tworzą bogatą strukturę znaczeń oraz pretendują tę literaturę do pełnienia funkcji mitotwórczych. Współcześnie w literaturze kaszubskiej jak w lustrze odbijają się zmiany zachodzące w samoświadomości kulturowej najmłodszego pokolenia jej twórców i odbiorców. Literatura próbuje „oswajać” zjawiska globalne z impetem wdzierające się w kaszubską przestrzeń kulturową. W edukacji szkolnej język kaszubski i literatura w nim tworzona zagościły na stałe z początkiem lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Brakowało jednak nowych tekstów literackich kaszubskich autorów, a w szczególności prozy. Środowiska kaszubskie zareagowały na ten brak, organizując w 1995 roku Ogólnopolski Konkurs Prozatorski im. Jana Drzeżdżona. Dopiero w 2001 roku światło dzienne ujrzał pierwszy podręcznik z ćwiczeniami Kaszëbë. Zemia i lëdze. Podręcznik do języka kaszubskiego z ćwiczeniami, napisany przez nauczycielkę Danutę Pioch z myślą o dzieciach z klas I–III szkoły podstawowej. Zaraz potem zaczęło pojawiać się mnóstwo kolejnych podręczników i wypisów z literatury. Osobnym niemal już zjawiskiem staje się literatura kaszubska tworzona na potrzeby szkoły czy też raczej dla „odbiorcy szkolnego”. Krąg czytelników literatury kaszubskiej jest ograniczony. Kaszubszczyznę wprowadzono do systemu oświaty stosunkowo niedawno, zatem szczególnego rodzaju analfabetyzm wśród dorosłych użytkowników języka kaszubskiego, nieczytanie i niepisanie w tym języku, jest powszechne. Dlatego ważne dla literatury kaszubskiej są nowoczesne metody jej upowszechniania: media elektroniczne, audiobooki czy e-książki. Kaszubski bohater literacki stał się także postacią z gry komputerowej Stark Remus. Nowoczesne techniki, w tym media elektroniczne, są również pomocne w procesach edukacyjnych. Ich właściwe wykorzystanie może wzmocnić siłę przekazu literackiego tekstu, a co za tym idzie – także moc namysłu tożsamościowego Kaszubów. Modernizacja działania Czasopisma oraz tłumaczenia na język angielski artykułów Ars Educandi na lata 2012-2017 zostały sfinansowane ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego z zadania Działalności Upowszechniającej Naukę (DUN). Zadanie: Wdrożenie modułu redakcyjnego na platformie Uniwersyteckich Czasopism Naukowych - systemu wspomagającego redagowanie i zarządzanie czasopismem naukowym Ars Educandi sfinansowano w ramach umowy 661/P-DUN/2018 z dnia 12.06.2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. Zadanie: Stworzenie nowoczesnej wersji on-line czasopisma Ars Educandi przez wdrożenie modułu publikacyjnego na platformie Uniwersyteckich Czasopism Naukowych oraz obsługę międzynarodowych baz indeksacyjnych sfinansowano w ramach umowy 661/P-DUN/2018 z dnia 12.06.2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. Zadanie: Przygotowanie anglojęzycznej wersji ostatnich 6 roczników (2012-2017) czasopisma naukowego Ars Educandi i ich wydanie w wersji online sfinansowano w ramach umowy 661/P-DUN/2018 z dnia 12.06.2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
Keywords
