Takdim

Abstract

Dergimizin 2022 yılındaki ilk sayısında beş araştırma makalesine, bir görüş yazısına ve bir yayın değerlendirmesine yer verdik. Hasan Ali Karasar tarafından yazılan ilk makale, dergimizin yayın yeri olan Mustafapaşa'da, günümüzde Kapadokya Üniversitesinin idari binası olarak hizmet veren Haralambos Konağı'nın duvarındaki bir resmi ele alıyor. Makalenin konusu olan duvar resmi, tarihte "Otsu Hadisesi" olarak bilinen bir olayı oryantalist bir üslupla tasvir ediyor. Otsu Hadisesi, Rus-Japon ilişkilerinde önemli bir gelişme olarak arşivlerdeki yerini alırken, olayın tasvirinin Mustafapaşa'daki konağın duvarına nasıl taşındığı yazar tarafından ayrıntılarıyla değerlendiriliyor. Valeriy Morkva tarafından yazılan ikinci makale, Napolyon savaşları sırasında Osmanlı-Rus ittifakını ele alıyor. Morkva makalesinde yayımlanmış ve yayımlanmamış çeşitli kaynaklara dayanarak incelediği dönemde Yedi Adalar Cumhuriyeti'nin kuruluş koşullarını ve Orta Akdeniz'de kısa ömürlü Rus mevcudiyetini analiz ediyor. İbn-i Haldun'un "coğrafya kader midir?" sorusundan yola çıkan Şeyda Çevikel, makalesinde dış politika ve coğrafya arasındaki bağlantıyı Azerbaycan örneği üzerinden değerlendiriyor. Çevikel makalesinde coğrafyadan türeyen "jeopolitik", "jeostrateji" ve "jeoekonomi" gibi kavramlar üzerinde durduktan sonra, bu kavramları Azerbaycan dış politikası açısından değerlendiriyor. Çevikel, Azerbaycan'ın dış politikasında hidrokarbon kaynaklarını kullanarak siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etmenin yollarını aradığını ifade etmekte, aynı zamanda Azerbaycan'ın dış politika stratejilerini dengeli ve çok vektörlü yürüterek dış tehditlere karşı coğrafyanın kendisine sağlamış olduğu avantajları kullanmaya çalıştığını ileri sürüyor. Yeni sömürgecilik ve Afrika'nın yeniden paylaşımı konularını farklı bir bakış açısıyla ele alan Sevim Varlıklar, makalesinde bu kavramlar çerçevesinde Gana-Çin ilişkilerini değerlendiriyor. Yeni sömürgecilik kavramı, özellikle Gana lideri Nkrumah’ın Batı ile sömürgeci ilişkileri eleştirmesi ve Çin'in yeni bir sömürgeci güç olarak ortaya çıkması açısından kritik önemde görülüyor. Yazar makalesinde Çin'in her ne kadar kendisini Afrika ile ilişkilerinde Batılı sömürgeci ülkelerden farklı şekilde konumlandırsa da benzer bağımlılık paternlerini yarattığını ifade ediyor. Dünyanın farklı bölgelerindeki terörist örgütleri ve terörizm faaliyetlerini değerlendiren Mehmet Özer, her terör örgütünün farklı dinamiklerinin bulunduğu gözleminden hareketle, İspanya, İngiltere ve Türkiye Cumhuriyeti’nin uzun yıllar boyunca mücadele ettiği ETA, IRA ve PKK terör örgütlerinin bölgesel terör hareketleri olarak ortaya çıkma ve dağılma süreçleri ile eylem yöntemlerini karşılaştırıyor. Bu sayımızdaki tek görüş yazısı ise Özgür Nuhut tarafından kaleme alındı. Nuhut, savaşın gidişatı ile ilgili yaptığı gözlemlerden hareketle Ukrayna'nın savaşa hazırlıklı, Avrupa'nın ise hazırlıksız olduğunu iddia ediyor. Yazar bu savaşla birlikte Avrupa Birliği tarafından "küllenmekte olan" Avrupa ordusu fikrininin tekrar gündeme getirildiğini ve kuruluşunun onayladığını ifade ediyor. Nuhut makalesinde, Avrupa Birliği'nin güçlü ve bağımsız harekât icra edebileceği bir silahlı kuvvetlere ihtiyacı olup olmadığını tartışıyor. Bu sayımızdaki tek yayın değerlendirmesi ise Şevket Akyıldız tarafından yazıldı. Akyıldız, Peter Frankopan'ın 2019 yılında çıkan The New Silk Roads: The Present and Future of the World başlıklı eserini her yönüyle değerlendiriyor.