FİZİKSEL ZORLANMA VE ALGILANAN İŞ YÜKÜ DÜZEYLERİNİ DİKKATE ALAN İŞ ROTASYONU ÖNERİSİ

Abstract

Üretim verimliliğini etkileyen en önemli faktörler arasında işçilerin fiziksel ve zihinsel kapasiteleri gelmektedir. Bu kapasiteleri en etkin şekilde kullanmak için uygulanan farklı iş organizasyonu stratejileri bulunmaktadır. Bu stratejiler arasında iş rotasyonu stratejisi farklı endüstriler tarafından yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. İş rotasyonu ile işçinin sorumlulukları, yaptığı işlerin nitelikleri ve işçinin yetenekleri artmaktadır. Bununla birlikte, fizyolojik stres, zorlanma ve kas gruplarının yorgunluk düzeyi iş rotasyonu sayesinde azalmaktadır. Aynı zamanda, mesleki kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının sıklık ve şiddet düzeyleri de azalmaktadır. Bu çalışmada, işçilerin izinli oldukları günleri ve performans düzeylerini dikkate alarak optimal haftalık iş rotasyonu stratejisi doğrusal olmayan 0-1 tam sayılı programlama ile üretim miktarının en büyüklenmesi ve zihinsel yorgunluk ile fiziksel yorgunluk düzeylerinin en küçüklenmesi amaçlanarak önerilmiştir. Önerilen modelde, işçinin önceden belirlenen bir performans düzeyi ile her biri işi gerçekleştirebildiği kabul edilmiştir. Birim başına görev tamamlanma süresi, elle yapılan tekrarlı işlerde işçinin performansının belirlenmesi amacıyla ölçülmüştür. Buna göre her bir işçi kendi performans düzeyine göre tanımlanmıştır. Hızlı Tüm Vücut Değerlendirme Yöntemi (REBA) ve NASA İş Yükü İndeksi (NASA-TLX) yöntemleri sırasıyla fiziksel ve zihinsel maruziyeti değerlendirmek için kullanılmıştır. Önerilen modelin sonuçları BARON çözücüsü kullanılarak elde edilmiştir.

Keywords

• i̇ş rotasyonu
• ergonomik koşullar
• reba
• nasa tlx