مطالعات قرآن و حدیث (Feb 2018)
تحلیل انتقادی دلالت اصطلاح «الخلفاء الراشدون» در روایات فریقین
Abstract
با بررسی در پیشینه اصطلاح «الخلفاء الراشدون» در منابع اهلسنت و شیعه این مطلب دریافت میگردد که این اصطلاح، در منابع سنی از وجهه بیشتری برخوردار است، به عبارتی نمود آن در میان دانشیان و عالمان اهلسنت بیشتر است، زیرا اکثر ایشان آن را بنابر مصالح فرقهای خویش به نفع خود گرفته و بسیاری از مبانی اعتقادی خویش را بر اساس آن استوار ساخته، سامان دادهاند. این اصطلاح به معنی امروزین آن، چنانکه مد نظر دانشمندان شیعی و سنی است [یعنی خلفای اربعه ابوبکر، عمر، عثمان و امیرمؤمنان علی(ع)] در آنزمان بدین شکل و معنا رواج نداشته است. منشأ این اصطلاح در روایتی از پیامبر رخ نموده که تنها راوی آن عرباضبنساریه است و در دیگر طبقات به جهت محتوای مصلحتی و فرقهای تعداد روات آن افزون یافته که تقریبا اکثر آنها اهل شام ـ معروف به مبغضین امام علی و اهلبیت ـ هستند. این پژوهش به دنبال آن است که با بررسی نقدی نسبت به اسناد و طرق متعدد که از اهلسنت و شیعه وارد شده، مصادیق صحیح آن را بنابر منابع فریقین بیابد و نظر مشهور در اینباره را به چالش بکشاند و بیان کند کاربست این اصطلاح در منابع اهلسنت که برخی نظریات اصولی یا فقهی خود را بر پایه آن سامان دادهاند، از اساس بر پایه خطا صورت پذیرفته که براساس حدیثی موضوع بنا گردیده است.
Keywords
