Journal of Agricultural Science and Sustainable Production (Aug 2014)
تعیین الگوی کشت محصولات زراعی با تاکید بر کشاورزی پایدار در اراضی زیر سد علویان
Abstract
چکیده تخصیص عوامل تولید بین فعالیتهای مختلف زراعی به نحوی که همراه با در نظر گرفتن اهداف مناسب اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی واحد کشاورزی باشد، به واقعیتهای کشاورزی پایدار نزدیک‌تر است. در طی سالهای اخیر استفاده بیش از حد و غیرمعقول از مواد شیمیایی در کشاورزی و استفاده بیرویه از آب و بکارگیری روشهای نامناسب آبیاری وضعیت نگران کننده و ناپایداری را در فعالیتهای کشاورزی کشور بوجود آورده است. به نظر میرسد مجموعه اراضی کشاورزی زیر سد و شبکه علویان(دشت مراغه-بناب) نیز از این قاعده مستثنی نبوده و هر ساله مقادیر زیادی از مواد شیمیایی مضر در قالب کودها و سموم شیمیایی در آنجا بکار گرفته میشود. بر این اساس در مطالعه حاضر سعی شده است تا الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با تاکید بر برخی اهداف مهم کشاورزی پایدار براساس دادههای مقطعی سال زراعی 90-1389 در این منطقه تعیین شود. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی دومرحلهای از طریق تکمیل 288 پرسشنامه از سطح 26 روستای دشت مراغه- بناب بدست آمد. برای نیل به اهداف تحقیق، از الگوی برنامهریزی کسری با اهداف چندگانه استفاده شد. هر چند در الگوی برنامهریزی کسری در کوتاه مدت درآمد ناخالص، کمتر از وضعیت فعلی است ولیکن با در نظر گرفتن عوارض منفی وضعیت ناپایدار فعلی، که هزینههای غیرمستقیم زیادی را بر جامعه و محیط کشاورزی تحمیل میکند، قابل توجیه خواهد بود. همچنین براساس الگوی فوق الذکر مصرف آب به گونهای تنظیم میشود که عمدتا در ماههای مختلف کمبودی از لحاظ این منبع در منطقه وجود نداشته باشد. در ضمن با در نظر گرفتن نتایج الگوی برنامهریزی کسری مصرف مواد شیمیایی زیانآور از جمله کودها و سموم شیمیایی نیز در حداقل خود خواهد بود.
