ترسیم نقشه دانش تولیدات علمی حوزه مدیریت بحران و مخاطرات در پایگاه اسکوپوس 1973-2020

Abstract

هدف: هدف پژوهش حاضر آشکارسازی موضوعات پژوهشی حوزه مدیریت بحران و مخاطرات در پایگاه اسکوپوس طی بازه زمانی 1973 تا 2020 است. روش‌شناسی: پژوهش علم‌سنجی حاضر با بهره‌مندی از فنون تحلیل محتوا (تحلیل هم‌واژگانی) و تحلیل شبکه انجام شد. جامعه پژوهش شامل2330 مقاله است. تحلیل داده‌ها و ترسیم ساختار فکری دانش نیز با نرم‌افزارهای BibExcel، Gaphi و VOSviewer انجام شد. یافته‌ها: کلیدواژه مدیریت بحران، مدیریت خطر و انسان پرتکرارترین کلیدواژه‌های حوزه مدیریت بحران و مخاطرات بودند. روند رشد تولیدات صعودی بوده است و ایالات‌ متحده، رونسیمان.دبلیو.بی، و علوم اجتماعی به‌عنوان فعال‌ترین کشور، نویسنده و حوزه شناخته شدند. موضوعات در نقشه‌های هم‌رخدادی واژگان پنج خوشه موضوعی را تشکیل داد که کلیدواژه‌های مدیریت بحران، مدیریت خطر و ارزیابی خطر دارای بیشترین مقدار مرکزیت رتبه، کلیدواژه‌های مدیریت خطر، آسیب‌پذیری، مدیریت آب دارای بیشترین مقدار مرکزیت نزدیکی و کلیدواژه‌های انسان، مدیریت خطر و ارزیابی خطر دارای بالاترین مقدار مرکزیت بینابینی بودند. نتیجه‌گیری: اکثریت پژوهش‌ها حول محور مدیریت بحران، مدیریت خطر و انسان صورت گرفته که اهمیت توجه پژوهش‌های جهان در خصوص سلامت انسان‌ها در زمان وقوع حوادث را نشان می‌دهد، اما بااین‌وجود ایران به‌عنوان یکی از کشورهای حادثه‌خیز در جهان دارای تعداد تولید علمی کم و تعداد همکاری بین‌المللی بسیار پایین در این زمینه است.

Keywords

• مدیریت بحران و مخاطرات
• علم‌سنجی
• هم‌واژگانی
• ساختار فکری دانش
• تحلیل شبکه