Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Dec 2022)
TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDE ÇALIŞMA VE GİG EKONOMİSİ
Abstract
ÖZ: Teknolojik gelişmeler ve dijitalleşme ile insan yaşamı pek çok açıdan sürekli değişime uğramaktadır. Bu değişimlerden biri de çalışma yaşamında meydana gelmiştir. Artan internet erişimi ve sosyal medya kullanımıyla geleneksel iş ve çalışma anlayışında büyük değişimler yaşanmaktadır. Uzun süreli iş anlayışı yerini kısa süreli işlere bırakmaktadır. Günümüzde, pek çok insan internet üzerinden veya başka bir aracı ile daimî olmayan işlerde çalışmaktadır. Artık işe ihtiyacı olan ile iş talep edenler çok hızlı bir şekilde çeşitli platformlar aracılığı ile bir araya gelebilmekte ve bahse konu olan iş çok daha kısa sürede tamamlanmaktadır. Gig ekonomisi, bu süreçte tek seferlik veya geçici işlerde çalışanların her geçen gün artmasıyla ortaya çıkan yeni çalışma biçimini tanımlamak için kullanılabilecek kavramlardan yalnızca biridir. Gig ekonomisi bir işveren için çalışmaktan ziyade, her biri ayrı ücret alan, geçici işleri olan veya ayrı işler yapan kişilere dayalı bir çalışma sistemi olarak tanımlanmaktadır. Bu yönüyle gig ekonomisi, son yıllarda giderek artan şekilde araştırmalara konu olmakta ve ekonominin göz ardı edilemeyecek bir parçası haline gelmektedir. Yaşanan gelişmelerin çalışma hayatında da değişim yaratması aslında eskiden beri var olan bir durumdur. Kısa süreli, tek seferlik veya sözleşmeye dayalı çalışma yeni oluşan bir çalışma biçimi değildir, ekonominin birçok sektöründe her zaman var olmuştur. Fakat söz konusu çalışma biçimi günümüz teknolojisi ile bir dönüşüm geçirmekte ve bu dönüşüm gig ekonomisinin yaygınlaşması ile sonuçlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı, çalışmanın değişimini tarihsel bir süreç içerisinde ele almak, gig ekonomisini analiz etmek ve yerli literatüre katkı sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada geçmişten günümüze çalışmanın dönüşümü değerlendirilmekte, gig ekonomisinin kapsamı, yükselişi, avantaj ve dezavantajları incelenmekte ve gig ekonomisi işleyişine yer verilmektedir. ABSTRACT: With technological developments and digitalization, human life is constantly changing in many ways. One of these changes has occurred in working life. With the increasing internet access and the use of social media, there are great changes in the traditional business and working understanding. Long-term business understanding leaves its place for short-term jobs. Today, many people work in non-permanent jobs online or through any other medium. Now, those who need a job and those who demand a job can come together very quickly through various platforms, and the job in question is completed in a much shorter time. The gig is just one of the concepts that can be used to describe the new way of working that has emerged with the increase of one-time or temporary jobs in this. The gig economy is defined as a working system based on people who each receive separate wages, have temporary jobs, or do separate jobs, rather than working for an employer. In this respect, the gig economy has been increasingly the subject of research in recent years and has become an indispensable part of the economy. In fact, it is a situation that has existed for a long time that the developments experienced also create a change in the working life. Short-term, one-time, or contract-based work is not a new form of work, it has always existed in many sectors of the economy. However, this way of working is undergoing a transformation with today's technology, and this transformation results in the spread of the gig economy. The aim of this study is to deal with the change of the study in a historical process, to analyze the gig economy comprehensively, and to contribute to the domestic literature. For this purpose, the transformation of the work from the past to the present is evaluated, the scope, rise, advantages and disadvantages of the gig economy are examined and the functioning of the gig economy is included.
Keywords
