معماری و شهرسازی ایران (Aug 2024)

تحلیل ساختاری محرک‌های مؤثر بر وضعیت آینده توسعه شهری دانش‌پایه در شهر تهران

  • معصومه جعفری,
  • منوچهر طبیبیان

DOI
https://doi.org/10.30475/isau.2024.312899.1802
Journal volume & issue
Vol. 15, no. 1
pp. 277 – 289

Abstract

Read online

شهرها کانون اندیشه، رقابت و رشد در سرتاسر جهان هستند. توسعه شهری دانش‌پایه از ابعاد کاربردی توسعه پایدار است که امروزه گره‌گشای مشکلات شهری است. شهر دانش‌پایه خروجی توسعه شهر دانش‌پایه، شهری مبتنی بر اقتصاد منطقه‌ای دانش‌پایه با صادرات با ارزش‌افزوده بالا که از طریق تحقیق، فناوری و قدرت فکری ایجاد و برای تشویق و تقویت دانش طراحی ‌شده است. هدف از این پژوهش شناخت و تحلیل محرک‌های توسعه شهری دانش‌پایه در کلان‌شهر تهران می‌باشد. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و به لحاظ هدف، کاربردی می‌باشد. محرک‌ها مؤثر از طریق تحلیل محتوی کیفی استخراج و با روش دلفی توسط 20 متخصص غربال‌گری و در سه مرحله با ماتریس دوسویه، در 9بعد و 43 شاخص امتیازدهی شده و از روش تحلیل ساختاری با نرم‌افزار MicMac بر پایه روش تحلیل اثرات متقاطع مورد تحلیل قرار گرفت و در ادامه اثرات مستقیم و غیرمستقیم این محرک‌ها بر آینده توسعه شهری دانش‌پایه در شهر تهران مشخص شد. از میان متغیرهای بررسی ‌شده بیشترین متغیرهای مؤثر شناسایی‌شده، متغیر مدیریت بازار محور از بعد زیرساخت سیاسی با میزان تأثیرگذاری مستقیم 408 در جایگاه اول، متغیر تقویت سرمایه انسانی از بعد زیرساخت انسانی با میزان تأثیرگذاری مستقیم 400 در جایگاه دوم و متغیرهای مدیران دانشی و یکپارچه‌سازی فعالیت‌های سیاسی از بعد زیرساخت سیاسی با میزان تأثیرگذاری مستقیم 361 در جایگاه سوم، متغیر یکپارچه‌سازی فعالیت‌های سیاسی از زیرساخت سیاسی با میزان تأثیرگذاری مستقیم 361 در جایگاه چهارم و متغیر کیفیت اجتماعی از زیرساخت انسانی با تأثیرگذاری مستقیم 356 در جایگاه پنجم قرار گرفتند. به‌این‌ترتیب محرک‌های مؤثر در توسعه شهری دانش‌پایه در شهر تهران در ابتدا زیرساخت سیاسی و بعد زیرساخت انسانی می باشد. در نهایت می‌توان اشاره کرد که شهر تهران هنوز شرایط لازم برای رسیدن به شهر دانش‌پایه را ندارد زیرا هنوز توسعه شهری دانش‌پایه در این شهر شکل نگرفته است.

Keywords