Islām va ̒ulūm-i ijtimā̒ī (Sep 2019)
بررسی نقش نمادها در تقویت و ماندگاری جریان اسلام‌گرا در ایران دوره پهلوی؛ تحلیل جامعه‌شناختی
Abstract
جریان اسلام‌گرا ازجمله جریان‌های اجتماعی−سیاسی دوره پهلوی بود که به‌عنوان جریان اپوزسیون در برابرجریان سلطنت‌طلب مطرح شد. این جریان با بهره‌مندی از روشنفکران و رهبران نمادین منتسب به خود و با تکیه بر مفاهیم نمادین پرشمار مندرج در بافت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه، نقش اساسی در فروپاشی حکومت پهلوی ایفاکرد. از منظر جامعه‌شناختی؛ در متن این جریان، نمادها مهم‌ترین ابزار ارتباطی، زبانی و کتابت به شمار می‌آید که نقش ویژه‌ای در هدایت و تحریک کنشگران بر ضد جریان سلطنت‌طلب داشته است. مفاهیم نمادین منتسب به این جریان نظیر؛ شهادت، غیبت، انتظار، محرم، عاشورا و... همانند پلی نمادین، ارتباط عقیدتی و معنوی بین اسلام‌گرایان را تسهیل می‌کرد و در خلال این فرایند، ضمن ایجاد انگیزش، همدلی و تحرک بین کنشگران این جریان؛ باعث تقویت، انسجام و ماندگاری جریان اسلام‌گرا می‌شد.
Keywords
