گزارشى از پایان‏ نامه‏ ها

Abstract

آقاى عبدالوهاب فراتى پایان نامه خود را در زمستان 1377 با عنوان «اندیشه سیاسى سید جعفر کشفى» که با راهنمایى دکتر حاتم قادرى و مشاوره حجة الاسلام والمسلمین ابوالفضل شکورى تنظیم کرده بود، مطرح و به دفاع از آن پرداخت. وى در پاسخ به این سؤال اصلى که «دیدگاه کشفى درباره ویژگى‏ها و انواع دولت بر چه چیزى استوار است؟» این فرضیه را ارایه داد: «داورى کشفى درباره ویژگى‏ها و انواع دولت، مبتنى بر دیدگاهى است که او راجع به ماهیت عقل و جهل و کیفیت اتصال آنها با عالم ناسوت دارد.» و نتیجه گرفت که نقطه آغازیى و محورى اندیشه سیاسى کشفى عقل و جهل است. او معتقد است عقل بعنوان صادر اول، نخستین منطوقى است که از کتم عدم پا به عرصه وجود نهاده و با یک فاصله زمانى موهوم از قوس وجوب و قدم پروردگار حدوث یافته است، کشفى عقل را همان شرع اما در قالبى دیگر مى‏داند. جهان در جهان‏شناسى کشفى عرصه گشت و بازگشت (ادبار و اقبال) عقل و مواجهه آن با جهل است. از نظر وى این ادبار و اقبال عقل که از هبوط حضرت آدم(ع) آغاز و تا پایان دنیا فرجام مى‏یابد در کنار ستیز همیشگى‏اش با جهل، سرنوشت محتوم جهان و تاریخ بشریت است. در واقع او جهان را آمیخته‏اى از عقل و جهل مى‏داند و در تلاش است تا جامعه، تاریخ و انواع دولت را بر اساس آن دو تبیین نماید. دولت در اندیشه او یا حق است و یا باطل. دولت حق یا مدینه الهیه، تنها در زمانى میسر است که حضور عقل یا روح مهدى ممکن باشد. چنین امکانى در دو مقطع از تاریخ بشر رخ داده و یا رخ مى‏دهد. دولت فقه اولیه، امامت ائمه، ریاست حکمت و ریاست افاضل، گونه‏هایى از دولتند که در عصر نبوت مى‏توانند ثمره اخرویه و بقائیه را بر حیات اهل مدینه مترتب سازند. دولت حقه ثانویه نیز که در عصر ولایت برپا مى‏گردد کاملترین دولتى است که ابناء عقل در پناه آن به بالاترین فضایل انسانى دست مى‏یابند. از نظر کشفى مشروعیت دولت دینى در عصر غیبت برخاسته از میزان ارتباط حاکم دینى با عقل کل و اشاعه خیرات و ازاله شرور است و مردم نیز وظیفه دارند تا از چنین دولتى اطاعت کنند. در نهایت به دولتى که از معیارهاى او خارج است لقب جائر مى‏دهد. سازماندهى پایان نامه شامل مقدمه، عصر کشفى، زندگى، روش‏ شناسى، جهان بینى، انسان‏ شناسى، دولت‏ شناسى، فرجام‏ شناسى و نتیجه‏ گیرى مى‏باشد.