پژوهشنامه علم سنجی (Mar 2022)
تحلیل ساختار شبکه اجتماعی هم‌نویسندگی و هم‌واژگانی پژوهشگران ایرانی حوزۀ کیفیت زندگی با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکه اجتماعی
Abstract
هدف: هدف از پژوهش حاضر تحلیل ساختار شبکه اجتماعی هم‌نویسندگی و هم‌واژگانی حوزۀ کیفیت زندگی با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکه اجتماعی در پایگاه کلاریویت انلیتیکس WoS در بازۀ زمانی ابتدای سال 200۰ تا انتهای سال 2017 است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر از نوع علم‌سنجی بوده و از طریق تحلیل شبکه هم‌تألیفی پژوهشگران، روش‌های تحلیل هم‌رخدادی واژگان و با استفاده از شاخص‌های تحلیل شبکه‌های اجتماعی انجام شده است. به‌منظور گردآوری داده‌ها، واژه‌های مربوط به کیفیت زندگی از سرعنوان موضوعی MESH استفاده شد. جامعه آماری پژوهش شامل 1421 مدرک است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و روش‌های علم‌سنجی استفاده شده است. یافته‌ها: در میان محققان، منتظری با 97 مدرک پرکارترین نویسنده بوده است. در میان مؤسسات، دانشگاه علوم پزشکی تهران با 831 مدرک بیشترین مشارکت را داشته است. بیشترین تولیدات علمی مربوط به سال 2014 با 284 مدرک، در زمینه حوزۀ موضوعی بیشترین تعداد مربوط به حوزۀ پزشکی داخلی و عمومی با 235 مدرک و بیشترین نوع مدارک مربوط به مقالات با 1111 مدرک بوده است. در مطالعه شبکه هم‌رخدادی واژگان حوزه کیفیت زندگی 9 خوشه موضوعی شناسایی شد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: علم کنترل حرکت (109)، چاقی (54)، سبک زندگی (53)، فراتحلیل (52)، عوامل خطر (39)، زنان (33)، خطر (20)، خوردن (13)، بیماری کرونر (13). خوشۀ علم کنترل حرکت بزرگ‌ترین خوشه است که 84 درصد از کل حجم شبکه را به خود اختصاص داده است. نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از تحلیل هم‌رخدادی واژگان نشان داد که در بازه زمانی تحت مطالعه، حوزه کیفیت سلامت از 9 خوشه تشکیل شده است که سه خوشه برتر آن عبارت‌اند از علم کنترل حرکت، چاقی و سبک زندگی. تحلیل شاخص‌های مرکزیت نشان می‌دهد که نویسندگان برتری که شناسایی شده‌اند در دانشگاه‌های برتر کشور فعالیت می‌کنند و تمرکز فعالیت‌های نویسندگان برتر در دانشگاه‌های پایتخت بیشتر از سایر مراکز است. همچنین بررسی شاخص‌های کلان شبکۀ هم‌نویسندگی نشان‌دهنده آن است که این ساختار با توجه به میانگین طول مسیر کم (77/2)، قطر شبکه معادل 5 و ضریب خوشه‌بندی نسبتاً زیاد (75/3) به‌نوعی شبکهۀ جهان کوچک به حساب می‌آید.
Keywords
