پژوهشنامه علم سنجی (Mar 2019)

ابعاد اثرگذاری پژوهش: مطالعه مرور سیستماتیک

  • مریم خسروی,
  • رویا پورنقی

DOI
https://doi.org/10.22070/rsci.2018.695
Journal volume & issue
Vol. 5, no. 9
pp. 203 – 224

Abstract

Read online

هدف: موسسات علمی به طور مکرر بر این مسئله تاکید دارند که باید استراتژی‌هایی جهت شناسایی ابعاد اثرگذاری پژوهش‌ها بکارگیرند. مسئله مهم این است که چگونه می‌توان با برنامه‌ریزی درست و منطقی اثرگذاری پژوهش‌ها را سنجید. هدف پژوهش حاضر، شناسایی ابعاد متأثر از پژوهش است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر به روش مرور سیستماتیک در هشت گام انجام شد: انتخاب موضوع، تعیین معیارهای ورود و خروج، تعیین استراتژی جستجو با استفاده از ابزارهای موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی و کلیدواژه‌های مرتبط استاندارد،‌ تعیین مکان مطالعه (در پژوهش حاضر مناسب‌ترین پایگاه‌های اطلاعاتی موجود شامل«وب آو ساینس» «اسکوپوس»، «لیسا»، «اُوید» «پروکوئیست» «ابسکو» و پایگاه اطلاعاتی فارسی زبان گنج، سید، مگیران، نورمگز، بود)، انتخاب مطالعات (از طریق مطالعه 28722 چکیده مقاله)، ارزیابی کیفیت (در این مرحله پس از طراحی ابزار ارزیابی کیفیت ،‌ منابع استخراج شده توسط دو نفر پژوهشگر به طور مستقل مطالعه و امتیازدهی شد(112 مقاله مرتبط)، استخراج داده‌ها، تحلیل و ارائه نتایج که مرحله نهایی است. یافته‌ها: تأثیرهای ناشی از پژوهش در ده بعد گوناگون آکادمیک، آلتمتریکس، بهداشت، اقتصاد، امنیت و دفاع، اجتماع، فرهنگ، محیط‌زیست، سیاستگذاری، و خدمات می‌باشند. از این میان بیش‌ترین تاکید پژوهش‌ها بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی و بهداشتی و کم‌ترین تأکید برابعاد خدمات، و امنیت و دفاع بوده است. نتیجه‌گیری: ده بُعد اثرگذار شناسایی شده در پژوهش حاضر برای حصول اطمینان از اثربخشی پژوهش‌ها کاربرد دارند و می‌توانند در قالب یک نظام کارآمد ارزیابی پژوهشی بکار گرفته شوند.

Keywords