Główne idee systemu prewencyjnego św. Jana Bosko

Abstract

Prewencyjny system wychowawczy św. Jana Bosko wynikał zarówno z tradycji Kościoła (katechumenaty, szkoły chrześcijańskie, dzieła charytatywne, dzieło św. Karola Boromeusza, św. Filipa Neri i innych), jak i z twórczego wysiłku samego Księdza Bosko. Określił zasady: racjonalności („ragione”, „ragionevolezza”) w postępowaniu z uczniami; religię, która umożliwiła podejście do wychowania z uwzględnieniem spraw ostatecznych i tym samym najsilniej usposabiła młodzież do pracy nad kształtowaniem własnego charakteru; i miłości („amorevolezza”), które naznaczyły styl relacji międzyludzkich i scaliły w jedną całość sprawy doczesne i nadrzędne. Zasady te pozwoliły w dużej mierze przezwyciężyć szkodliwy dualizm w edukacji i wprowadzić nowy styl w stosunkach nauczyciel-uczeń, dotychczas sformalizowany i rygorystyczny. System Księdza Bosko polega na wychowaniu wspólnotowym, przede wszystkim w rodzinnej atmosferze tzw. oratorium. Pozycja wychowawcy jest pozycją ojca, życzliwego i racjonalnego w stawianiu wymagań, zawsze mając na celu ukształtowanie w wychowanku pełnej osobowości. System zapewnia przestrzeń do osobistego dialogu i zaangażowania społecznego, zwłaszcza poprzez pracę w grupach oraz stowarzyszenia religijne i kulturalne. Wymaga tzw. pomocy, czyli ciągłej twórczej obecności wychowawcy. Asystent pomaga uczniowi podjąć pracę nad kształtowaniem własnego charakteru oraz wprowadza go w życie społeczne zarówno Kościoła, jak i wspólnoty narodowej. System czerpie z zasobów Kościoła w zakresie treści, środków i metod. Ma również służyć Kościołowi poprzez formację chrześcijan odpowiedzialnych za świat oraz przez Utożsamianie się z celami wspólnoty Ludu Bożego.