تشخیص دقیق و زودهنگام کودکان پیش دبستانی مستعد نارساخوانی (دیسلکسیا): مقایسه دو سیستم هوشمند طراحی شده با شبکه عصبی مصنوعی

Abstract

مقدمه و اهداف هدف از پژوهش حاضر شناسایی دقیق و زودهنگام کودکان پیش‌دبستانی مستعد دیسلکسیا از طریق طراحی سیستم هوشمند کمک تشخیصی بود. مواد و روش ­ها پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع مطالعات تحقیق و توسعه‌ای و از نظر شیوه جمع‌آوری داده‌، توصیفی، پیمایشی از نوع ارزیابی و تشخیص بود. ابزاری که جهت ارزیابی و استخراج اطلاعات در پژوهش حاضر مورد استفاده قرار گرفت برنامه عصبی-شناختی طراحی شده توسط دلاوریان و همکاران بود که کارایی، دقت، روایی و اعتبار آن در بسیاری از مطالعات پیشین اذعان و به اثبات رسیده است. نمونه‌ها به روش تصادفی چند مرحله‌ای خوشه‌ای انتخاب شدند و عملکرد هر یک از آنها به مدت دو سال، تا زمان تشخیص قطعی، در فایل‌های اکسلِ جداگانه ذخیره شد و پس از دو سال جهت طراحی سامانه حمایتگر تصمیم بالینی مورد استفاده قرار گرفت. دو نوع شبکه عصبی مصنوعی چند لایه پرسپترون و تابع پایه شعاعی در طراحی سامانه، استفاده و از نظر دقت و حساسیت مقایسه شدند. یافته­ ها میانگین دقت سامانه‌های طراحی شده توسط شبکه عصبی چند لایه پرسپترون، 40/94% و حساسیت و اختصاصی بودن شبکه در تشخیص کودکان پیش‌دبستانی مستعد دیسلکسیا به ترتیب، 27/90% و 28/95‌% حاصل گردید. نتیجه­ گیری با توجه به اعتبار و روایی بالای برنامه عصبی‌- شناختی و دقت و حساسیت بالای سامانه حمایتگر تصمیمِ طراحی شده، می‌توان با اطمینان بالا از این سامانه هوشمند جهت تشخیص زودهنگام کودکان مستعد دیسلکسیا، پیش از ورود به دبستان استفاده نمود.

Keywords

• سیستم هوشمند تشخیصی
• شبکه عصبی مصنوعی چند لایه پرسپترون
• شبکه عصبی مصنوعی تابع پایه شعاعی
• نارساخوانی
• برنامه عصبی-شناختی