شناخت الگوهای مکانی مخاطرات دمایی استان قزوین

Abstract

مخاطرات اقلیمی به‌ویژه انواع دمایی آن، دارای اثرات منفی بر بخش­های مختلف فعالیت‌های بشر هستند. ازآنجایی‌که انتظار می­رود تغییرات اقلیمی منجر به تشدید فراوانی، شدت و مدت مخاطرات اقلیمی شود؛ لذا ضروری است استراتژی­هایی همچون استخراج الگوهای مخاطرات اقلیمی به‌منظور افزایش تاب­آوری مراکز جمعیتی، صنعتی و کشاورزی در برابر تغییر اقلیم و افزایش رخدادهای فرین و سازگاری با این رویدادها، مدنظر تصمیم­گیران، برنامه­ریزان و سیاست­گذاران قرار گیرد. استان قزوین با توجه به موقعیت جغرافیایی، وسعت کم، توپوگرافی خاص و شرایط اقلیمی متنوع، هرساله شاهد وقوع پدیده­های مخرب جوی در فصول مختلف می­باشد که خسارات جانی و مالی زیادی را در بخش­های مختلف همچون کشاورزی به همراه داشته است. در این پژوهش، داده­های شبکه­ای دمای بازتحلیل ERA5-Land با قدرت تفکیک مکانی 9 کیلومتر طی دوره 2020-1991 برای بررسی توزیع مکانی نمایه­های مرتبط با مخاطرات اقلیمی دمایی سرد و گرم شامل روزهای یخبندان (FD)، روزهای یخی (ID) ، شب­های حاره­ای (TR)، نمایه طول دوره گرما (WSDI)و سرما (CSDI) و روزهایی با دمای بیشینه بیش از C° 35 (TXge35) استفاده و نقشه مخاطرات چندگانه تهیه شد.بررسی­ ها نشان داد منطقه مرکزی استان قزوین در معرض چندین نوع خطر (TXge35،CSDI،FD و TR) به­طور هم‌زمان قرار دارد که با توجه به تراکم جمعیت شهری و روستایی و تمرکز فعالیت­های اقتصادی در این ناحیه، انتظار می­رود ریسک­های اقتصادی-اجتماعی مرتبط با مخاطرات اقلیمی در این ناحیه شدت یابد.

Keywords

• تأثیرات تغییر اقلیم
• ارزیابی مخاطرات اقلیمی
• کاهش خطر بلایا
• راهبردهای سازگاری با اقلیم
• نقشه‌برداری چندمخاطره‌ای
• آسیب‌پذیری اجتماعی-اقتصادی