Verimlilik Dergisi (Jul 2025)
Türkiye’de Faaliyet Gösteren Mevduat ve Katılım Bankalarının Finansal Etkinlik ve Verimliliğinin Ölçülmesi: Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi Uygulaması
Abstract
Amaç: Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren kamu sermayeli ve özel sermayeli bankalar ayrımı ile geleneksel bankacılık ve katılım bankacılığı ayrımı bağlamında 2016-2023 döneminde 28 bankanın finansal etkinlik ve verimliliklerinin Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi kullanılarak ölçülmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Panel En Küçük Kareler Regresyon Analizi sonucunda anlamlı olmayan değişkenler veri setinden çıkarılmıştır. Bu çalışmada girdi ve çıktı değişkenlerinin seçiminde üretim ve aracılık yaklaşımını içeren karma yöntem kullanılmıştır. Bulgular: 2016-2023 dönemi arasında toplam faktör verimliliğinde en fazla artışın olduğu dönem 2017-2018 dönemi olduğu görülmektedir. Bu dönemi 2021-2022, 2016-2017, 2020-2021 ve 2019-2020 dönemleri izlemektedir. Toplam Faktör Verimlilik değerlerinin en fazla azaldığı dönemler sırasıyla 2018-2019 ve 2022-2023 dönemleri olduğu görülmektedir. Toplam faktör verimlilik değişimi incelendiğinde Arap Türk Bankası hariç tüm bankaların 2016-2023 döneminde değişim değerlerinin 1’den yüksek olduğu ve tüm bankaların toplam faktör verimliliklerini arttırdıkları görülmektedir. Özgünlük: Çalışmanın literatürde bulunan diğer çalışmalardan ayrılan yönü gelişmekte olan bir ülke olan Türkiye’deki kamu sermayeli ve özel sermayeli bankalar ayrımı ile geleneksel ve katılım bankacılığı ayrımı bağlamında bankaların performanslarının karşılaştırılmasına dayalı olmasıdır. Bu çalışmayı literatürdeki diğer çalışmalardan ayıran diğer bir yön girdi değişkenlerinin literatürde kullanılan değişkenlerle yürütülen regresyon analizi sonucunda anlamlı olan değişkenlerin çalışmaya dahil edilmesidir.
Keywords
