تحلیل محتوای سیاسی نشریة طنز باباشمل

Abstract

نشریۀ باباشمل، از جمله نشریات برجستة طنز دهة بیست شمسی است که توسط مهندس رضا گنجه‌ای در خلال سال‌های 1322 تا 1326 در تهران منتشر می‌شد. نشریة باباشمل که در برهه‌ای پرالتهاب از تاریخ معاصر ایران به فعالیت می‌پرداخت، با همکاری گروهی از نویسندگان و شاعرانی که هر یک بعدها، به شهرت فراوانی در عرصة ادبی کشور رسیدند، تقریباً به تمامی رخدادهای و اتفاقات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعة ایران، با نگاهی طنزآمیز پرداخته است و منویات و خواسته-های مخاطبان خود را که عموماً از میان توده‌های مردم بودند، به گوش مسئولان می‌رساند. عمده‌ترین مطالب انتقادی و طنزآمیز این نشریه، حول مسائل سیاسی می‌چرخد. به جرأت می‌توان گفت که حتی کم‌اهمیت‌ترین مسائل و رویدادهای سیاسی کشور نیز از گزند تیغ تیز انتقاد نویسندگان و شاعران این نشریه، در امان نمانده است. مهم‌ترین محتوای سیاسی نشریه را مسائلی همچون تهدیدات کشورهای خارجی و ترس حکومت وقت از آنها، انتقاد از عملکرد وزیران و دولتمردان، انتقاد از ناکارآمدی مجلس شورای ملی و نمایندگان مجلس، خرید و فروش رأی مجلس، انتقاد از نقش مخرّب مستشاران خارجی، وضعیت به‌ریخته و نابسامان ادارات دولتی و... تشکیل می‌دهد. این مقاله با تأکید بر محتویات نشریة باباشمل، به روش تحلیل محتوای تلفیقی، می‌کوشد گفتمان حاکم بر این نشریه را بازگو کند.

Keywords

• باباشمل
• رضا گنجه ای
• طنز مطبوعاتی
• سیاست