بررسی شهرها و کشورها در مقامات حمیدی

Abstract

بررسی شهرها و کشورها در مقامات حمیدیچکیده مقامات حمیدی یکی از کتاب‌های منثور فنی ادبیات فارسی است که قاضی‌حمیدالدین در قرن ششم آن را در ۲۴ مقامه نگاشته است. یکی از محتویات این کتاب که در این پژوهش شایان توجه است، ذکر نام کشورها و شهرهاست؛ البته بعضی از آن شهرها و مکان‌ها تغییر نام داده و بعضی دیگر از سرزمین پهناور ما جدا شده‌اند؛ ازاین‌رو پرداختن به ذکر نام شهرها و کشورها و جغرافیای شهری در این کتاب به‌لحاظ اسناد تاریخی سرزمین پهناور ما پراهمیت است. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و با ابزار کتابخانه به معرفی مکان‌های جغرافیایی اشاره‌شده در مقامات حمیدی می‌پردازد. باید گفت که مطالب جغرافیایی در مقامات حمیدی نسبت به کتاب‌هایی چون المسالک و الممالک اهمیت کمتری دارد؛ اما پرداختن بدان شهرها و کشورها چه واقعیت خارجی داشته باشد و چه محصول ذوق و ذهن خلاق نویسنده باشد، خالی از لطف نیست. هدف اصلی مقالۀ پیش رو معرفی شهرها، کشورها و مکان‌های ذکرشده در مقامات قاضی‌حمید‌الدین است؛ چراکه کتاب‌های ادبی به‌نوبۀ خود بستری مناسب را برای تحلیل و بررسی جنبه‌های متفاوتی از آثار ادبی فراهم می‌سازند. بررسی‌های این مقاله نشان می‌دهد مکان‌های جغرافیایی مانند فلسطین، چین، سوریه و عراق که امروزه از نظر سیاسی برای کشور ما مهم است، در این کتاب از نگاه نویسنده دور نمانده است.

Keywords

• مقامات حمیدی
• شهرها
• کشورها
• جغرافیای شهری
• قاضی‌حمیدالدین