Acta Universitatis Lodziensis: Folia Historica (Apr 2018)

Ksiądz pułkownik Józef Panaś jako niezłomny działacz ludowy w walce z obozem sanacji w latach 1926–1939

  • Przemysław Stawarz

DOI
https://doi.org/10.18778/0208-6050.100.10
Journal volume & issue
no. 100
pp. 117 – 143

Abstract

Read online

Celem artykułu jest ukazanie aktywności księdza kapelana Józefa Panasia w walce z obozem sanacji. Stosunek kapelana do rządów pomajowych znajdował odzwierciedlenie przede wszystkim w jego artykułach publikowanych na łamach prasy ludowej okresu międzywojennego. Ksiądz kapelan był żarliwym i bezkompromisowym patriotą oraz zdecydowanym przeciwnikiem zamachu majowego z 1926 r. Wydarzenie to w sposób zdecydowany i jednoznaczny potępił. Nadrzędnym celem działalności ks. J. Panasia było dobro państwa, opartego na zasadach demokratycznych i suwerennych. Był też orędownikiem emancypacji wsi polskiej i jej mieszkańców. Wiele cennych i wartościowych tekstów pióra kapelana było także impulsem i wskazówką do niezłomnej postawy niektórych członków ówczesnej opozycji z rządzącymi. W artykule scharakteryzowano ideowo-programowy wkład J. Panasia w rozwój ruchu ludowego w okresie II Rzeczypospolitej. Ksiądz kapelan dawał wyraz swoim poglądom na wiele zagadnień politycznych, ustrojowych i narodowościowych. Jednakże z biegiem lat jego postawa wobec sanacji ewoluowała i jego ocena ówczesnej rzeczywistości stawała się bardziej liberalna i pragmatyczna. Wynikało to w dużej mierze ze zbliżającego się niebezpieczeństwa i realnej groźby wybuchu światowego konfliktu zbrojnego.

Keywords