History Studies (Nov 2024)
Geç Ortaçağ’da Vezarete Atanma Fermanı: Celayırlı Devleti Vezirlerinden Şemseddin Zekeriya’nın Vezarete Atanma Yarlığı
Abstract
Ortaçağ’dan günümüze az sayıda resmî belge ulaşmıştır. Bu belgeleri daha ziyade muafiyet vesikaları oluşturmaktadır. Atanma fermanları ile görevden azil belgeleri ise yok denecek kadar azdır. Bu açıdan günümüze ulaşan tüm atanma yarlıkları kıymete değerdir. Söz konusu ferman vezirlik gibi devlet bürokrasisinin tepesindeki görev ile ilgili olunca daha da önem arz etmektedir. Celayırlı zamanı (1340-1431) müelliflerinden Muhammed b. Hindûşâh Nahcevânî 1366 yılında yazımını tamamladığı Düstûru’l-Kâtib fî T’ayîni’l-Merâtib (Rütbelerin Tayininde Kâtibin Kullanacağı Kılavuz) adlı eserde, İlhanlı ve Celayırlı dönemlerine ait bir takım idarî ve askerî görevlere atanma yarlıkları kaydedilmiştir. Bu fermanlardan biri de Şemseddin Zekeriya’nın Şeyh Üveys (h. 1356-1374) zamanında vezirliği atanma yarlığıdır. Bu atanma fermanı dışında, adı geçen vezir hakkında bildiklerimiz, bazı Timurlu dönemi (1370-1506) müelliflerinin kayıtlarından oluşmaktadır. Bu açıdan çalışmanın odak noktası Timurlu tarihçilerinin Şemseddin Zekeriya’nın hayatı hakkında aktardıkları ile Hindûşâh Nahcevânî’nin kaydettiği vezarete atanma yarlığıdır.
Keywords
