گروه‌بندی ژنوتیپ‌های کلزا در تیمارهای مختلف تنش خشکی در مرحله جوانه‌زنی بر اساس تجزیه‌های آماری چند متغیره

Abstract

این مطالعه به­منظور گروه­بندی 10 ژنوتیپ کلزا با استفاده از نشانگرهای مولکولی و همچنین بررسی مقاومت به خشکی این ژنوتیپ­ها انجام شده است. در این تحقیق با استفاده از 19 آغازگر تکی و ترکیبی ISSR و رتروترانسپزون، 85 نوار چندشکل به‌دست آمد و درصد چندشکلی نشانگرها بین 50 تا 100 متغیر بود. تجزیه خوشه­ای داده­های مولکولی، ژنوتیپ­ها را در سه گروه که به ترتیب 5، 3 و 2 ژنوتیپ، قرار داد. نتایج حاصل از واکنش ژنوتیپ‌های کلزا به خشکی در مرحله جوانه‌زنی در آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک با سه تکرار تجزیه و تحلیل شد. تجزیه خوشه­ای داده‌های جوانه‌زنی به روش UPGMA و فاصله اقلیدوسی، تیمارها را در چهار گروه مجزا قرار داد. تجزیه تابع تشخیص کانونی به روش خطی فیشر نشان داد که خوشه­بندی به روش UPGMA با 95 درصد صحت، انجام شده است. گروه دوم از لحاظ اکثر صفات دارای ارزش بالایی بود و با قرار گرفتن تیمارهای مختلف ژنوتیپ SLM046 در این گروه می‌توان آن را به‌عنوان ژنوتیپ متحمل معرفی کرد. نتایج حاصل از تجزیه به‌ مؤلفه­های اصلی پس از چرخش وریماکس سه مؤلفه با نام­های ساقه‌چه، ریشه‌چه و درصد جوانه­زنی را مشخص نمود که در مجموع 31/88 درصد از تغییرات بین صفات را توجیه کردند و بررسی دیاگرام پراکنش براساس دو مولفه اول، ناحیه اول را به­عنوان ناحیه مطلوب تشخیص داد و تیمارهای مربوط ژنوتیپ‌های که در این ناحیه قرار دارند، ژنوتیپ‌های با عکس­العمل مطلوب نسبت به تنش خشکی هستند و می­توان آن­ها را به­عنوان ژنوتیپ متحمل در مرحله جوانی‌زنی معرفی نمود.

Keywords

• پتانسیل اسمزی
• پلی اتیلن گلیکول
• تنوع
• سرعت رشد
• نشانگر مولکولی