Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī (Sep 2013)

جایگاه خداوند در نظریه شناخت اسپینوزا

  • محمدباقر قمی

DOI
https://doi.org/10.22091/pfk.2013.51
Journal volume & issue
Vol. 15, no. 57
pp. 43 – 64

Abstract

Read online

جایگاه شناخت خداوند در نظریه شناخت اسپینوزا یکی از متمایزترین نظریه‌های شناخت را فراهم آورده است. شناخت در فلسفه اسپینوزا به گونه خاصی به شناخت خداوند گره خورده است. برای اسپینوزا، روش، تصور و شناخت همگی مبتنی بر تصور و شناخت خداوند هستند. اسپینوزا روش را بر تصور مبتنی می‌کند: یک روش کامل مبتنی بر تصوری کامل است و کامل‌ترین روش مبتنی بر کامل‌ترین تصور یعنی تصور خداوند است. تصور خداوند تنها تصور حقیقی است و هیچ تصور دیگری نمی‌تواند تصوری حقیقی باشد. نظریه شناخت اسپینوزا نیز مبتنی بر شناخت تمامیت است که در فلسفه او همان خداوند است. از طرف دیگر، شناخت خداوند مبنای تمایز شناخت عقلی و شناخت شهودی و در نتیجه مبنای شناخت نوع سوم به عنوان شناخت کامل است. شناخت خداوند عاملی است که به واسطه آن شناخت عقلی به شناخت شهودی تعالی می‌یابد.

Keywords