Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Aug 2019)
Kaynak Temelli Görüş Ekseninde Örgütsel Yapı Maliyet Liderliği Stratejisi İlişkisi: Türkiye’nin İlk 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu’nda Bir Araştırma
Abstract
Bu araştırma ile Kaynak Temelli Görüş KTG ekseninde örgütsel yapının maliyet liderliği stratejisi üzerindeki etkisini yapısal eşitlik modeli yardımıyla ortaya koymak amaçlanmaktadır. Yönetim ve organizasyon bilimsel disiplinine ait alanyazın incelendiğinde örgütsel yapının stratejiyi ve stratejinin de örgütsel yapıyı takip ettiğine yönelik araştırmaların mevcut olduğu görülmektedir. Disiplinin alt alanlarından biri olan stratejik yönetim alanında KTG, geleneksel örgüt yapısı stratejiyi takip eder görüşüne stratejinin örgütsel yapıyı takip ettiği yönünde yaklaşmaktadır. KTG’nin bu savından hareketle araştırmada yapı-strateji arasındaki etkileşim örgütsel yapının strateji üzerindeki etkisi dikkate alınarak incelenmiştir. Yapı kavramı birçok bilimsel disiplininde kendine yer bulmuş bir kavramdır. Yönetim ve organizasyon bilimsel disiplini içerisindeki örgütsel yapı kavramı da bunlardan biridir. Örgütsel yapı, örgüt içerisindeki iş bölümü, yetki ve karar verme mekanizmaları, hiyerarşik seviyeler, rol ve pozisyonlar, kural ve prosedürler ve uzmanlaşma derecesi gibi birçok unsuru kapsamaktadır. Ancak ilgili alanyazında dikkat çeken üç temel örgütsel yapı alt boyutu: merkezileşme, biçimselleşme ve uzmanlaşma olarak ifade edilmektedir. Kar amacı güden bir örgütün iş birim düzeyinde uyguladığı stratejiler rekabetçi stratejiler olarak tanımlanmaktadır. Bu stratejilerden biri de maliyet liderliği stratejisidir. Maliyet liderliği stratejisi örgütün rakipleri ile rekabet etmek için tüm iş süreçlerinde etkin ve verimli olması anlamını taşımaktadır. Araştırmanın amacı doğrultusunda araştırma örneklemini, İstanbul Sanayi Odası’nın İSO belirlediği Türkiye’nin ilk 1000 büyük sanayi firmasından tam sayım yöntemi ile ulaşılan 213 firma oluşturmaktadır. Araştırmada örgütsel yapının ölçümünde Örgütsel Yapı Ölçeği ÖY-Ö ve maliyet liderliği stratejisinin ölçümünde Maliyet Liderliği Stratejisi Ölçeği MLS-Ö kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin geçerlik ve güvenirlik analizleri keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve Cronbach Alfa değerleri incelenerek gerçekleştirilmiştir. Ölçüm modellerinin ardından oluşturulan yapısal model iyi düzeyde uyum iyiliği değerlerine sahiptir X2/df = 1.403; RMSEA = .044; GFI = .922; CFI = .952; NFI = .854; TLI = .942; IFI =.953 . Elde edilen bulgular örgütsel yapının merkezileşme boyutunun maliyet liderliği stratejisi üzerinde pozitif yönde yordayıcı olduğunu ortaya koymaktadır.
